A camelia galega, internacional

 A camelia, oriunda de Xapón, China e India, adaptouse de sempre en Galicia. Agora chegan visitantes de todo o mundo, en particular cando se celebran congresos i exposiciós.  

Don Alfonso Armada Comyn foi un gran cultivador de camelias, no seu pazo de Ortigueira, en Santa Cruz de Ribadulla, Vedra, provincia de A Coruña. O enlace que incluímos dun suplemento de El Mundo, Crónica, "un elefante entre camelias", aclara esto e outras cousas, como a súa afirmación de non ter sido inductor do 23F.

Pontevedra, 17.03.2014
Entrada n. 1747
Artículo semanal, no Diario de Pontevedra

 A camelia galega, internacional,

por Xesús López Fernández

            Cando se cumpren 50 anos da primeira exposición da camelia, a flor das Rías Baixas, a flor, un escaparete ó mundo, acaba de recibi-la gran alternativa coa celebración dun congreso organizado en Pontevedra pola International Camellia Society. Xentes chegadas de dezaséis países, quedaron sorprendidas da gran presencia da camelia nos lugares visitados: xardíns, pazos, incluso entornos urbáns. A camelia, que forma parte da nosa paisaxe, pode ser un dos grandes reclamos turísticos da provincia, xunto coa gastronomía, rutas enolóxicas, boscos, sol e praia (mágoa que en Pontevedra cidade non teñamos praia!). Xa que logo, a camelia ven ser unha especie de nexo, de signo de identidade. E o 14.03, na clausura do congreso no castelo de Soutomaior, os representantes  de Dali (China) recibiron as credenciales prá organización do próximo congreso da ICS.

             A flor, como se sabe, chegou de Oriente. Dela tíñase conocemento mil anos antes de Cristo, fundamentalmente porque a partir das súas follas elaborabase un bebida moi apreciada: o te. Tamén se obtén aceite, especialmente dalgunhas especies como a C. oleifera, una aceite usado na fabricación de productos cosmétidos e de carácter medicinal. A camelia sinensis era daquela venerada no sudesto asiático, o seu habitat orixinal. Cara a fin do século XVII sería descoberta polos navegantes europeos, que amplificarían a súa difusión máis alá da divulgación feita polos monxes budistas. Unha peza importante na súa chegada a Europa foron os barcos da Compañía Holandesa das Indias Occidentales. Díse tamén que acaso foron os xesuítas e os comerciantes portugueses, holandeses e ingleses os que a trouxeron a Europa. Dende Portugal, onde se supón existe dend´o século XVII, pasaría a España, no século XVIII. En 1735 Línneo púxolle o nome de Camellia como homenaxe ó xesuíta  Georg Joseph Kamel, morto nas Filipinas.

            Suponse que nalgús pazos galegos conservan aínda esas vellas camelias convertidas hoxe en impresionantes árbores centenarias. Parece que aquí, coa humedade atlántica e a acidez do noso chan, danse as condiciós óptimas pró crecemento das camelias, que ademáis non precisan de grandes coidados.  Nalgús pazos como os de Figueroa, Lourizán, Quiñones de León, en Castrelos (Vigo), Rubiáns e outros existen exemplares considerables, como unha “camellia reticulata” duns 15 metros, en Oca, considerado como un dos máis vellos de Europa.  O xénero está formado por máis de duascentas especies, das que destacan dúas: a “camellia sinensis”, antiguamente “thea sinensis” e a “camellia japonica”, que é a que ten dado lugar á maioría das variedades de xardín que existen actualmente. Hai incluso algunhas que arrecenden, cunha fragancia sotilísima, case inapreciable. En espacios urbáns precisan dunha certa protección e coidados que non sempre se dan.

            No pazo de Ortigueira, en Santa Cruz de Ribadulla, don Alfonso Armada Comyn, tivo ocasión de explicare algús particulares da súa propiedade de 36ha. O 21.01.2001, El Mundo, no seu suplemento CRÓNICA, publicaba unha entrevista ó ex xeneral na que éste aclaraba, ó falare das súas terras, que aquel era o seu solar e que sempre se definira como un namorado da súa terra i ecoloxista convencido. Mante-la finca saía caro, pois en principio había dez traballadores en nómina e, aínda que producían terneira galega, queixo, augardente, viño, mazás (200.000 tn), era mellor especializarse, centrarse no negocio das flores, en atención á humedade ambiental e á acidez do chan. O tempo confirmaría que a tal decisión fora acertada. En torno a ese capítulo, considerando fundamentalmente a venta a maioristas, o negocio andaría en torno ós vintecinco millós de pesetas.  Os periodistas coidaban que as camelias eran unha afición serodia de Armada cando  foron unha atención de sempre, se ben levaba vinte anos coa súa comercialización. E xa un seu antepasado, o VIII marqués de Santa Cruz, construíra un invernadeiro no XIX e fixo traer camelias de Francia, Gran Bretaña, Bélxica e Portugal. Armada traballaba, xa, na internacionalización da camelia.