domingo, 30 de diciembre de 2007

TAMBO, DE NOVO [31.12.2007]


Arriba. Lourizán, antes de convertilo en enclave colonialista de industrias de vertedeiro; Abaixo, o que os homes fixeron de Lourizán, os mesmos que non queren que Tambo se integre no parque das Illas Atlánticas, porque terían que se poñer do lado da Lei. Actúan como actúan porque creen ter bula pra acabaren co planeta. O artículo que sigue é a última das colaboraciós do autor neste 2007 en diversos medios, pero se pode índa ha introducir algún comentario ó longo do día, que acaba de comezar, xa que son agora as 0,30AM. O dibuxo é do autor, Xesús López Fernández.

Tambo, de novo [31.12.2007]. por Xesús López Fernández

Cando aínda está pendente de ser traspasado á Xunta o paque das Illas Atlánticas, podería sé-lo momento de reconsidera-la integración no mesmo da illa de Tambo. Pero non se vai facer, aínda que en certa ocasión fora xai comentada a tal posibilidade polo conselleiro de Medio Ambiente da Xunta de Galicia. Unha promesa electoral cando parece que podemos estar a entrare nun novo periodo [ecolóxicamente] negro. Pero insisto en que éste pode sé-lo momento se realmente existe unha vontade política certa de recupera-lo litoral natural, as lindes marcadas polas mareas, algo que habería que demandar a partir da Axenda21Local, xa citada nestas colaboraciós, que parece queren deixar aparcada como se deduce por algús dos novos proiectos viarios, especialmente o nudo de nova conformación de Mollavao ou a prolongación da pasarela pola autovía. Falso ecoloxismo. E deberase ter en conta que todo o espacio definido como marismas de Lourizán é mar, temporalmente ocupado. Se acaso, temporalmente pode valer como senda o trazado do tren a Marín.

Que Tambo estea rodeada de contaminación, que se queira incluso aumenta-la presión sobre ese espacio coa demencial idea de proseguiren con recheos pra xerar chan industrial ó tempo que se acaba con Marín como porto pesqueiro; que se queiran ubicar aí industrias que nada teñan que ver coa mar é algo contra o que debemos combatir, como levan feito as xentes d´Os Praceres, e demanda-la restauración do litoral; evitar tamén que sobre as marismas de Lourizán planeen intereses urbanísticos, porque neste momento non hai político que fale con claridade sobre o plan de rexeneración daquel espacio con motivo da cancelación, finalización ou non existencia de concesiós. Non estamos fantaseando, que de construir aí xa se falou, pra coas conseguintes plusvalías financia-lo traslado de Ence a Barro-Meis. Outra proposta demencial. Pero coa illa de Cortegada integrada no parque, non se entende que Tambo e no futuro as marismas de Lourizán, non poidan ter cabida no mesmo.

¿Por qué non? Din que vai ser unha área protexida aínda que non-a cheguen incorporar ó parque nacional marítimo-terrestre Illas Atlánticas. Nada, que a Consellería vaise decantar pola figura de “parque natural ou lugar de interese”, porque afirman que hai dificultades dabondo pró seu encaixe, porque as posibles ampliaciós de parques están reguladas por leis e determinadas por conceptos como o da continuidade do espacio e a existencia de valores ecolóxicos moi específicos, que no caso de Tambo din que non están claros. O tema foi xa estudiado e desestimado porque os técnicos e lexisladores non viron motivos pra asumila no parque e que esa falta de motivos persiste no tempo. Un pode pensar que si persisten as circunstancias é por cortedade política, porque a consellería de Medio Ambiente suspende precisamente a súa asignatura, e o Ministerio tamén, se ben non debemos esquecer algo reiterado en diversas ocasiós, tamén polo propio Ministerio: que o dominio público marítimo terrestre de Lourizán é inalienable, inembargable, imprescriptible e insusceptible de desafectación.

Deixo dito esto porque Lourizán e Tambo están claramente relacionados; que a contaminación da illa veuse potenciada co tendido do emisario que parte da depuradora d´Os Praceres, algo no que poderían delinqui-las tres Administraciós por sé-la súa instalación ilegal según a Lei de Costas e o Raminp, sobre o que existe, ademáis, unha declaración da Delegación Provincial de Costas do Estado. Eso é así, pero aínda estando degradados ambos espacios, todo é recuperable. Tamén sería preciso un gran esforzo noutros hábitats da ría prá súa verdadeira rexeneración, algo facedeiro, ó tempo que se pon en marcha o estudio do PXOM. Tambo debe integrarse no parque. Se non se fai será por abandono dos deberes, da Lei, por impudicia urbanística. ¿Por qué será que ós políticos lles agrada suspender en Medio Ambiente?

jueves, 27 de diciembre de 2007

NOVONEYRA [5.11.1999]

Esta árbore é a última de todas. Peor que o Outono que as deixa sen follas, é o home, que ameaza con acabar cos boscos todos do planeta. A árbore aínda ten sementes, como se fose posible unha reconquista. Difícil. Nalgús espacios xa non será posible ve-las follas a caer, dando voltas, como decía o poeta na súa sementeira de verbas, n´Os Eidos. Dibuxo de Xesús López.


Pontevedra, 27.12.2007

Entrada n.387 do blog


Van alá máis de oito anos da fuxida de Novoneyra, o poeta do Caurel. Este artículo veu ser unha especie de "in memorian" que redactei, eu que non podo facer outra cousa, lonxe do mundo oficial. Na distancia, sigo pedindo respeto prá obra de Uxío Novoneyra, porque non se perdan os seus rexistros, como tampouco as palabras inventariadas por Ánxel Fole, que sempre fixo unha defensa arrixada das palabras que viviron inmersas na oralidade da lingua, ó longo de séculos. Dito así, agora que estamos nun tempo de traiciós, incluso á lingua.

NOVONEYRA [5.11.1999]

por Xesús López Fernández

Non conocín a Novoneyra máis alá da lectura da súa obra --de parte da súa obra-- na que o home nos amostra o Caurel dos tesos cumes, a súa paisaxe íntima e os nomes que alí lle dan ás cousas, distintos ás veces dos que lle damos noutras bisbarras, pero profundamente enxebres. E penso que, cara á comprensión desas verbas –fácil cun simple glosario— tiñamos que nos ter comprometido a modo de particular Pentecostés os galegos que coidamos ter unha língua rica que se pode avivecer con tantísimo e variado rexistro, máis alá dunha norma inorde ou dos esforzos dos que tentan sacala do seu ser, das súas xentes, do seu presente. Entendo que a obra de Novoneyra –que escolleu o outono pra se marchar da sereidade— vai permanecer viva i esclarecedora e que a súa figura de home e poeta, cantada nalgús casos por amigos comús ---Méndez Ferrín, Salvador García Bodaño— vai seguir connosco. 

Retomo o seu primeiro libro, a primeira edición de OS EIDOS, que está prologado por unha carta de Ramón Piñeiro...O autor, como un notario, define as cousas, as nomea, sabe ordea-las palabras pra que falen. Poesía na que transpira a Terra, na que se percibe o seu sentimento. Pequenos poemas que nos traen o recado das cousas, dos tesos cumes, das fontes, da primavera, do outono, dos lobos e os paxaros, etc. E así “Canta o cuco...cala e canta/ nos castiñeiros do val.../ Pasa o tempo e non dí nada.../ e torna o cuco a cantar...” Ou o canto do paxariño: “No bicarelo do bico do brelo/ canta o paxariño,/ no mesmiño/ bicarelo do bico do brelo...” Na puntiña da punta da ponla/ canta o paxariño... A eso queriame referir na demanda de nos achegar ós rexistros nos que o idioma cambia de voces pra deci-las mesmas cousas. Riqueza.

Uxío Novoneyra consagrouse á poesía por consello de Gamallo Fierros. Tamén sería decisiva a influencia do seu amigo Manoel María. A Carlos Maside e Ramón Piñeiro está dedicado o libro OS EIDOS. E dí Piñeiro na súa carta-prólogo que Novoneyra quería que a súa poesía fose como a “voz das cousas”, ás que lle atribuía un “posto superior ó do home na escala dos seres”. O poeta identifícase coa Terra, a paisaxe queda integrada nos seus sentimentos e, cando leémo-los poemas non sabemos –non séi— se é Novoneyra o que fala/escribe ou se son as cousas que trán recado do autor. Como se o home, da cabalo dos seus poemas do Outono escollera este tempo pra se marchar. “Os días son tardes longas/ nas que o aire soña/ ser aínda máis leve...”.”...Unha tras outra/ can as follas dando voltas..../Ollando á serra calada/ un agarda/ unha cousa queda e lonxana...”.Acabouse a distancia, Uxío.

Novoneyra, a súa primeira obra, estivo presente nalgún dos noventa e dous programas dunha emisión en língua galega que se emitía por radio en Pontevedra. Foi a primeira emisión da nosa Terra. Tempo difícil. Agora xa non é necesario recurrir á imaxinación pra deci-las cousas. Daquela sí, porque todo estaba censurado, todo. E hoxe sería posible facer unha demostración de fé nacionalista entón impensable. Sería incluso posible incluir na programación a lectura da Letanía do poeta: “..libre pra servir, libre pra non ser, libre pra morrer, libre pra fuxir...GALICIA irmandiña...GALICIA viva inda....sabemos que ti podes ser outra cousa/ sabemos que o home pode ser outra cousa”. E tamén sabemos que ti, Uxío, vas seguir antre nós. Galicia acesa na túa obra.

NON Ó CLORO [4.9.1999]

Tubo emisario ilegal polo que van ó fondo os residuos de Ence i Elnosa, ademáis da zorollada da cidade. Así se mata unha ría. Fecales, dioxinas, endrín (2004). Dibuxo do Xesús López.


Pontevedra, 27.12.2007

A ameaza do cloro permanece sobre Pontevedra. Falta de color no Concello, incapaces de xudicializa-lo asunto i embestir contra Elnosa. Falta xente honesta na política. E lembremos que a denuncia contra Ence-Elnosa parteu dun particular, o meu amigo Arturo Estévez Rodríguez, que unha mañá descobreu que estaban queimáda-las follas das súas maceiras. Unha vez determinada a causa, un escape de cloro, a súa denuncia no Xuzgado de Guarda sirveu pra que o Fiscal Gago Sevilla iniciara de oficio o que acabaría nun sumario de miles de folios e cunha sentencia de vergonza, xa comentada no blog ou en iberica2000.org. O artículo conserva a súa validez informativa a día d´hoxe.

NON Ó CLORO [4.9.99],
por Xesús López Fernández

Ou, se se prefire, non ó cloro mortal conforme ó chamamento de tantas e tantas asociaciós ecoloxistas do mundo enteiro. E o mal radica no cloro como tamén en moitos dos seus derivados, ata o punto de que, cada ano, según a Organización Mundial da Saúde, prodúcense de 30.000 a 40.000 mortes por intoxicación de plaguicidas, organoclorados e organofosforados en grande parte e medio millón de persoas sofren envenenamento por inxestión ou inhalación. Hai que ter en conta que son máis de 11.000 os compostos organoclorados existentes, dos que forman parte as dioxinas e que foi un escape dunha cantidade estimada antre 34 e 126 quilos da pranta de Hoffman La Roche o que causou, no 1976, o desastre de Seveso, e que os efectos tóxicos do axente laranxa usado no Vietnam persisten e siguen matando 19 anos despois de se ter rematado a guerra.

A química do cloro é causa de moitos problemas de índole ambiental. Gases como os CFCs que destrúen a capa de ozono ou pesticidas como o DDT e outros que, por seren persistentes e transmitírense pola cadea alimentaria, producen un dano dificilmente mesurable e, nalgús casos, poden permanecer no medio ambiente centos e centos de anos. E, naturalmente, dende distintos foros científicos estase a propoñer un futuro sen cloro e sen P.V.C., argumentando que o grave do uso deste material está en que absorbe o 35 por cen do cloro producido en Europa, que constitúe na práctica un sumidoiro pra os excedentes de cloro. O P.V.C. non é biodegradable, non se recicla e contén moitos aditivos tóxicos.

O D.D.T. foi prohibido no seu día, se ben hai países que o continúan fabricando. E o lindano, que conviveu co D.D.T. e tomou o seu relevo como plaguicida e sería usado en shampoos, como desparasitador, revelaríase igualmente peligroso e, prohibido nunha serie de países (Finlandia, Noruega, Alemania, Estados Unidos, Xapón, Portugal, Paises Baixos, e un longo etcétera), está restrinxido noutros. Prohibido en Suecia dende o 1988 por razós de saúde (cáncer) e de tipo ambiental (inaceptable por persistente), síguese comercializando en España a pesar das herencias deixadas en Vizcaia e Huesca, estimadas en 185.000 toneladas de residuos. E agora, despois de ralentiza-la noticia, sábese que os subproductos do lindano que fabricaba Zeltia, no Porriño, foron usados na pavimentación de pistas ou estrados por distintos lugares de Porriño e Mos, onde se estima podería haber antre 7.000 e 10.000 toneladas de terras contaminadas. Grave problema, pois.

Hoxe, anque lle pese a certas formaciós sindicalistas, sábese que hai que abandona-lo cloro. En tal sentido interesa traer aquí unha declaración do Consello Alemán de Expertos no tema ambiental, ano 1990: “o crecemento da química do cloro nos anos cincoenta e sesenta representa un erro decisivo no desenvolvemento industrial do século XX, que non se tería producido de ter daquela os conocementos adquiridos sobre danos no medio ambiente e riesgos sobre a saúde causados pola industria do cloro”. O tema non se agota e haberá que volver sobre el porque o peligro témolo na casa e os avisos poden vir incluso no futuro. Decir, se acaso, que Amsterdam, París, Berlín e Munich xa non usan cloro pra potabilizaren a súa auga da traída.

lunes, 24 de diciembre de 2007

OS SANTOS INOCENTES [24.12.2007]

Os Magos non informaron a Herodes de ónde podería atopar ó Neno-Rei, o descendente de David. Daí a matanza por el disposta de tódo-los nenos de menos de dous anos nados en Belén. Coa axuda da lexislación abortista dos diversos países, o número dos novos inocentes asesinados pode ser superior ó das estrelas. Fotografía do autor.

Un "nacemento" ó aire libre, en Pontevedra, 2006. Foto do autor do seguinte traballo, aparecido hoxe no Diario de Pontevedra e no Xornal.com.


Os santos inocentes [24.12.2007],
por Xesús López Fernández

Cando Xesús naceu reinaba Herodes O Grande, unha especie de monstruo que non era hebreo, nen grago, nen román. Era un idumeo, un bárbaro, que se arrastraba polo chan ante Roma, do que non imos facer historia máis alá de cita-la súa impronta de home traidor á par que asustadizo que, como di Papini, acollonábase polo simple movemento dunha folla ou o tremor dunha sombra. Cobizoso de ouro e de gloria, nunca disfrutou de paz. Supersticioso ata o delirio, creente en vaticinios, axiña se veu desazourido cando soubo dos tres que viñan de Caldea, guiados por unha estrela. Cando se enterou polos Magos de que tiña nacido o rei de Xudea, o seu corazón sobresaltouse; e máis cando os astrólogos non regresaron pra lle comunica-lo sitio onde localizar ó novo descendente de David. Como el tíñase apoderado do territorio por medio de fraude, temeroso de perde-lo trono, ordeou a morte de tódo-los nenos pequenos de Belén, pasados a coitelo, dos que non se sabe o número. Sí que aquela matanza foi a súa última fazaña. E morrería pouco despois, afectado por diversas enfermedades, co corpo en descomposición antes incluso da hora final.

Un, na distancia, pode dubidar da cruda realidade histórica. Pero a noticia recente de que en Barcelona i en Madrid funcionaban matadeiros de nenos non natos é demasiado evidente como pra ser desmentida. I estímase que foron eliminadas toneladas de restos de fetos previamente triturados, que acabaron nas cloacas ou na vasura. A verdade aflorou despois de tres anos rebuscando nos cubos de restos das clínicas abortistas. ¿Qué se pode sentir cando, froito da constante pescuda, un día atópase a cabeza dun neno, unha man, unha perna…, de bebés que se estima serían viables na maioría dos casos? E alén dos abortos que poderían caber dentro da “Lei de prazos” que algús propoñen, están os daqueles nenos e nenas que, ó supera-la embarazada os seis meses de xestación, foron eliminados despois de provoca-lo necesario parto: decapitados, mortos por medio dunha lanceta espetada no corazón…Ou aganados, según a preferencia do operador. 

Julián Marías publicou o 10.04.1994, no ABC, un artículo agora reeditado polo mesmo medio: "La cuestión del aborto", no que o home denunciaba a aceptación social do mesmo, sen excepción, como o feito máis grave que tiña acontecido no século XX. O home analiza o problema e insiste na falsedade que significa a afirmación de que o feto é unha parte do corpo da nai. Non, está “aloxado” nela, imprantado nela e non meramente no seu corpo. Por eso, según o autor, unha muller dí “estou embarazada” ou “vou ter un neno”; non dí “teño un tumor”. E o neno non nado é unha realidade que ven, que chegará se non o paramos, se non o matamos no camiño, afirma Julián Marías. E que si o feto non é un individuo porque non ten vida persoal, o mesmo poderiase decir dos bebés en xeral ou do home durante o soño profundo, a anestesia, a arterioesclerosis avanzada, a extrema senilidade, ou coma, que Julián Marías cita.


Xa sen abandona-la argumentación do autor e tendo en conta o que se quer decir cando hipócritamente se fala de “interrupción do embarazo”, os partidarios da eutanasia ou da pena de morte, por forca ou garrote vil, poderían falar tamén de “interrupción da respiración”. Como tamén, cando se quer xustifica-lo aborto porque a criatura presenta certas malformaciós, estáse a abri-la xustificación á eutanasia, porque unha pesoa adulta anormal “non debería vivir” na medida en que esa condición non é probable, é real. Por coherencia, os partidarios do aborto nesas circunstancias deberían defende-la eutanasia. O autor nos remite á evidencia de que poucas veces se fala do pai. Fálase, sí, da muller obxeto ou da femia embarazada, e agora pénsase no neno-tumor, que se pode eliminar, que a muller non ten por qué aturar un crecemento intruso ó que hai que privar de ser persoa. Así se acepta o aborto, a monstruosidade do exterminio dos novos inocentes.

sábado, 22 de diciembre de 2007

NADAL, OS PRIMEIROS TESTIGOS [26.12.2005]

 

A foto vai da chegada dos magos, vidos de Caldea, talvez de Echatana, que terán vadeado, suponse, os ríos Tigris i Éufrates. (do nacemento familiar, ano 2007) 

Grupo de vendedores, en Belén, no mercadiño. Nacemento 2007

Pontevedra, 22.12.2007

O artículo logo inserido no blog é do ano 2005, inspirado na obra de Papini, un home que soubo comprender a Xesús; tamén inspirado no poema de Cunqueiro "Primeiro foi o anxo que falou a María....." 

Nadal, os primeiros testigos [26.12.2005],por Xesús López Fernández

Pra algús de nós, por sacudírmonos en parte a carga de paganía que asolaga estas festas de raíz cristiá, resulta preciso retornar á memoria dos Evanxelios, especialmente ó de S. Xohán, que comeza: “Ó principio era o Verbo, e o Verbo estaba en Deus, e o Verbo era Deus. El estaba no principio en Deus. Tóda-las cousas foron feitas por El, e sen El non se fixo nada de canto foi feito... Estaba no mundo por El feito, pero o mundo non o conoceu... E o Verbo fíxose home e antre nós habitou...”, que Cunqueiro define moi ó noso xeito, como xa temos algunha vez lembrado: “Primeiro foi o Anxo que falou a María: nove meses de soño ata que veu o día [......], i estando o outo cume de outo neve nevado, a María, en Belén, o noveno mese lle foi contado...¡Nasceu don Xesucristo, de todos é loubado!”. Pero nacemento homilde, nun cortello máis que no pendello que di a panxoliña popular: “Nun pendello que hai xunto a un camiño, unha noite de xiada naceu, un meniño pequeniño, que parece do Ceo caeu...¡Imos rapaces, cara Belén, pói-lo Mesías din que vos é,.... corramos todos bicarlle o pé...!”. Con esa e outras panxoliñas ou vilancetes poderiamos enumera-las presencias en torno a Xesús cando El nace, o Magnum Mysterium, que tamén cantou a coral Camerata Ad Libitum, de Ponteareas, en San Bartolomeu de Pontevedra, o Mércores da pasada semá.

Afeitos a ver recreado o “magnum mysterium” con figuras que poden mesmo ser obras de arte, Xesús nado nun portal “simpático”, esquecémo-lo aviso de Giovanni Papini, a diferencia existente antre “cortello” e “portal”, e que Deus naceu e xaceu antre miseria e suciedade, algo que obrigou ós pintores cristiáns a nos presentaren un decorado distinto e máis digno do Fillo de David, ”de lindas colores e cun pesebre aseado, o burro pasmado, o boi contrito, os anxos riba do tellado cun festón que ondea ó vento, as figuriñas dos reis cos seus mantos e os pastores encarapuchados, de xionllos a unha e outra banda do cortello”, tan lonxe do feito de vir á vida na casa das bestas, no cárcere das bestas que traballan pró home, de cuia probeza avisa o autor, como eran as cortes dos países vellos e probes, como o país de Xesús, que nada teñen que ver cos pórticos de columnas nen coas cabaleirizas dos ricos de hoxe en día, nen co belén elegante da noite de Nadal. O cortello, catro paredes toscas, chan enxurrado e teito de vigas e laxas ou tellas, era un lugar escuro e de mal cheiro. Pero algo se mantiña limpo nel: o pesebre, no que o amo dispón o feno e o penso pró gando.

O autor define a formación do feno, integradas nel herbas e flores que foron arrecendentes nos meses de Maio ou Xuño e que agora, murchas, mostran a color única, pálida, do feno que van comendo as bestas e que, convertido en esterco, ha volver ós campos pra facilitaren novas floraciós, que a vida siga. E foi esa a cortella onde a Virxe pareu a Xesús, o primeiro habitáculo do único ser puro nado de muller; un lugar noxento pró Fillo do Home, que tería de ser devorado polas bestas que se chaman homes. Xesús buscaba antre os homes ós máis simples, i estos eran os nenos; pero máis simples aínda as bestas que compartiron con El os seus primeiros días, ó tempo que, tamén no pesebre, esmiuzaban as flores enxoitas, prodixios de pasadas e novas primaveras. O asno e o boi serían testigos das outras visitas: os pegoreiros e os reis, que chegarían días despois.

Os pegoreiros, que normalmente viven aillados do mundo, ó coidado dos fatos de ovellas incluso na noite, están atentos a todo canto acontece no seu entorno. I estaban en vela na noite longa do solsticio cando recibiron os avisos da luz e as palabras do Anxo. E, seguindo a Papini, diremos que, na escuridade do cortello, apenas distinguiron a presencia dunha muller nova e fermosa contemplando en silencio ó seu fillo, estremeceuse o seu corazón. Os pastores, que foran enterados, sabían que acababa de nacer, inocente na inocencia, o que había ser redentor dos homildes. E comparecen cos seus probes agasallos: un par de óvos, leite fresco, un queixo, unha galiña, que a fantasía da panxoliña galega reconvirte en “castañas cocidas, leite fresco e bica quente”...E logo terían de chega-los tres Magos, dende Caldea, quizaves de Echatana; pode que dende o mar Caspio. Xinetes sobre camellos, terían posiblemente vadeado o Tigris e o Éufrates, e cruzado o deserto... Pero a historia nos levaría máis alá do espacio que temos....Deixémola aquí, e recomendemos, como exemplo excelso, a audición do Magnum Mysterium, de Tomás L. De Victoria: Xesús, nacido no cortello pra que as bestas, que lle deron calor e compaña, fosen testigos, os primeiros: “...ut animalia viderent Dominum”. Digamos tamén que a Coral Polifónica de Pontevedra fixo desta obra e dende a súa fundación, unha das citas obrigadas.

CANDO PASA O NADAL [24.12.2006]

Pontevedra, 22.12.2007

Xa está armado o nacemento familiar. Mostramos aquí un grupo de figuras. O artículo corresponde ó ano pasado, ó 26.12, e foi publicado daquela no Xornal.com, en cuia base de datos pódese aínda localizar.



Cando pasa o Nadal,
por Xesús López Fernández

Que os cristiáns celebremos o nacemento do Señor é algo ó que temos un completo dereito. “Nun pendello que hai xunto a un camiño,/ unha noite de xiada naceu/ un meniño pequeniño/ que parece do ceo caeu”. Panxoliña popular como outras, estampas xa presentes no nacemento que mantén vivo un membro da miña familia con figuras que, nalgún caso, teñen máis de cen anos. O belén ó que me refiro está concebido como unha aldea galega: o río vivo e cunha cachoeira que o enaltece; diversos grupos con movemento, os Reis Magos que se van achegando ó portal, ó pendello, e que outro vilancete afirma que, no seu camiño cara Belén, “levan castañas cocidas, leite fresco e bica quente”; a anunciación do anxo ós pastores da boa nova do nacemento do Salvador; a mula e o boi, os primeiros testigos que viron a Xesús nacer, están nel representados como se fose unha pequena peza teatral que, cando se acende, aparece como unha aldea que traballa. Nela non hai lugar prá nugalla.

Sen embargo, parece que algo está a cambiar ou que nos queren cambiar. E así o consumismo feroz que nos abura, cando non o laicismo rampante, están a dilui-la mensaxe de salvación que o nacemento do Señor conleva: mostrarnos o camiño cara a eternidade, a resurrección que ven despois da crucifixión; as pautas pra unha vida libre de pecado coa preocupación polo próximo como divisa e a loita contra as miserias do planeta; contra as inxusticias, contra as guerras. Pero certas mostras de agresión producidas os pasados días parecen corresponder a consignas: o belén e a cruz, símbolos a batir, despois de ter eliminado outros símbolos e monumentos, actuación que non vai acabar co curso da Historia nen modificar partes de guerra. ¿O belén, un nemigo ideolóxico que debe acabar na vasura ou ser convertido en pira? Porque estos pasados días déronse ambos casos, parece que como signo dun proceso de radicalización laicista. E se temos un Estado laico, independente de calquer organización ou confesión relixiosa, laicos somos tamén moitos dos cidadáns deste país, laicos ou seglares –persoas non ordeadas—que formamos parte da Igrexa.

Este presunto enroque do Poder non ten sentido, porque os signos relixiosos non están nunca á contra dun Goberno democrático, calificativo decote máis envilecido á vista de tanta corrupción aflorada. E será boa a aportación que á memoria histórica fai agora o Vaticano, levantado o segredo sobre a documentación do pontificado de Pío XI (1922/1939). En internet pódense leé-las declaraciós de don Vicente Cárcel Ortí, sacerdote e historiador que, dende o 18.9.2006, está a estudia-los textos que se van editar íntegramente nos próximos anos, en varios volumes, coa titulación de “Documentos do Arquivo Segredo do Vaticano sobre a II República e a Guerra Civil (1931/39)”. Nun punto da entrevista, o home fala da “actual reiteración de moitos dos erros que levaron fatalmente á división tráxica dos españoles porque non se busca a concordia senón a confrontación; non a tolerancia senón o totalitarismo ideolóxico; non a democracia senón a partitocracia; non o respeto ás ideas e símbolos cristiáns, senón a ofensa permanente ós mesmos”.

E quero deixar constancia aquí de dous defensores da mensaxe cristiá nacida o día de Nadal, e dos seus símbolos: O padre Josef Lämmle, alemán, un místico que levaba 32 anos antre nós atendendo o culto á Virxe de Fátima en Pontevedra; e don Bartolomé Sánchez Canals, que si en Pontevedra soubo dinamiza-lo movemento catequético na parroquia do seu nome, tamén en Santiago, canónigo e Rector do Seminario Maior, deixou unha clara impronta do seu traballo. Dous corredores de fondo, dúas persoas entregadas como testigos de Cristo na procura da eternidade da que xa han estar disfrutando como xusto descanso. Se o primeiro se marchou o día da Inmaculada, don Bartolo faríao o 12.12, o día da Virxe de Guadalupe. Transmisores da mensaxe do Xesús nado en Belén, foi un verdadeiro privilexio télos conocido.

viernes, 21 de diciembre de 2007

NON HOUBO GALOS [17.12.1999]

A grabación recolle algunhas obras nas que intervén Alexandro Bóveda. Tamén as obras grabadas no ano 1956, sendo director Antonio Iglesias Vilarella, cando o autor deste traballo pertencía ó coro.

Pontevedra, 21.12.2007

Aínda quedan algús traballos do anao 1999 por inserir no blog. Este d´hoxe refírese ó acto no que foi reivindicada públicamente a memoria de Alexandro (ALEXANDRO) Bóveda. O traballo non precisa de máis comentario, e o que nele vai dito está escrito por un home que foi tamén cantante na Polifónica de Pontevedra, escola real de galeguismo, do galeguismo posible nos anos 50.


NON HOUBO GALOS.....[17.12.1999]

por Xesús López Fernández


Comprenderase que estamos aludindo a un dos poemas leídos no Auditorio con motivo da homenaxe a Bóveda, agora fillo adoptivo de Pontevedra por acordo maioritario da corporación. O pasado día 11 tivemos ocasión de relembrar por enésima vez o citado poema –“Non houbo galos prá mañá triste dos seus ollos mortos...”--, sobrecollido o noso espírito unha vez máis ante a descripción do martirio que fai Salvador García-Bodaño: “Deus estaba alí, en cada ferida asesinado....Deus, Un e Trino, testemuña silandeira...e, nembargantes, non houbo galos”. E, presentes no acto, acodiron naquel momento, relembros vivos, as memorias dalgunhas criaturas xa idas que choraban co recitado particular que faciamos nas nosas parcas xuntanzas, alá polos anos 66 e 67.


Moitos dos presentes, agradecidos porque finalmente se dera o paso do reconocemento público de Bóveda, saídos das catacumbas, nos perguntabamos por qué non se dera antes ese paso, posible xa dende calquera dos gobernos anteriores, pero o certo é que faltou xenerosidade ou que, simplemente, non se lle ocurreu a nadie próximo a Cobián, a Rivas.....Ou que remanecían, retornaban os medos, como no caso das criaturas incapaces de reprimi-la súa emoción ó leeren o “Non houbo galos prá mañá triste dos seus ollos mortos...”, marcadas por algún “tic” nervioso dende o 1936, temerosas, temerosas, temerosas... , nalgún caso como a meniña forzada no camiño de Santiago á que se alude no Romance do conde d´Arcos cando vai preso que cantou a Polifónica e que Iglesias Vilarelle, piamente, reconvertiría en “por namorar unha nena” no canto de “por forzar unha meniña”....O millo, ...... acobillo providencial pra unha nai e á súa filliña moza,...1936. 

Non somos grandes conocedores do entón acontecido, máis alá da dolor en cada familia producida, e todo porque ó longo de moitos anos primou o silencio decretado nas casas, o medo longo... E certos temas foron durante tempo contados baixo mínimos incluso na Polifónica de Pontevedra, en certo sentido escola dun galeguismo posible, presentes por anos fillos, cuñados e sobriños de Bóveda. E decía un dos seus, presente o día do acto, resulta paradóxico que a esquerda tente patrimonializa-la figura dun home que según el habería que definir como de dereitas, da dereita nacionalista....Haberá que lembrar, se acaso, que o dereitista PNG. –léase “peenegué”--, herdeiro do PG está hoxe integrado no BNG. –léase beenegué--, malia o esforzo da fracción da UPG –léase “upegué”-- por reduciren as bases críticas da coalición á nada. 

Hoxe semella absurdo falar de dereitas ou de esquerdas porque, por desgracia, parece que a todos se lles acaba atascando a marcha. Aparecen as Filesas e outras financiaciós e o cidadán que se quer manter no sistema ten que tragar sapos unha e outra vez. Somos moitos os que nos situamos fóra, en plan ácrata racionalista e que, presentes no Auditorio o pasado día 11, todo tan organizado, cando o canto do Himno Galego pola Polifónica cerraba o acto, sumamos as nosas voces ás do coro, á marxe do guión oficial. Algús, noutrora cantores no coro, non puidemos gardar silencio e fixemos ofrenda das nosas voces, fóra do sistema, por un Bóveda mártir, por un Bóveda e unha patria de todos. “Deus, en cada ferida asesinado..” Nunca máis ese terror.

DINAMIZACIÓN ZONA VIEJA [4.10.2005]

Dibuxo de Kiko da Silva, en La Voz de Galicia, 9.12.2007. A caricatura presenta a un Mosquera comezando a levanta-los mosquerós da obra mal feita, o que lle costou ó BNG unha gran perda de popularidade en Pontevedra, asfixiada por esa e outras actuación urbanísticas. Contraurbanísticas será mellor decir.


Pontevedra, 21.12.2007María dos Santos Portela foi sempre unha voz crítica dende o movemento veciñal. Xa polo tema dos ruídos, xa polas actuaciós urbanísticas despiadadas, veu denunciando a esa especie de dúo da bencina Mosquera-Ernesto Filgueira. Si hoxe aparecía no Diario de Pontevedra un escrito seu reproducido neste blog, con data 4.10.2005 enviaba ó programa da Opinión, de Radio Pontevedra, a carta que sigue:

Pontevedra, 4 de octubre de 2005

Programa de LA OPINIÓN.

RADIO PONTEVEDRA Pontevedra

Señor Director: El día 3 de este mes he leído las declaraciones a la prensa que, en relación con la dinamización, recuperación de ventas y dignificación de la zona vieja de Pontevedra, han hecho los señores Mosquera, edil de Urbanismo, y Filgueira, comerciante pregonero de las “excelencias” aquí logradas.

Los dos me conocen y saben que no estoy de acuerdo con sus campañas de propaganda, de intoxicación si se quiere decir, porque la zona vieja no es la que era. La han querido convertir en un circo y casi lo logran. Que el señor Mosquera nos diga ahora que se está pagando, o se pide, o hay ofertas de hasta 3000€ por metro cuadrado (no nos dice si de solar o de piso) es algo que ya me gustaría que me explicase. Él sabe donde vivo y también que la asociación vecinal a la que pertenezco ha presentado numerosísimas denuncias relacionadas con la cuestión de los ruídos que ellos consienten y que al concejal parecen sonar a música celestial.

¿Que alguien está dispuesto a instalarse (para vivir) en la plaza de la Verdura, a meterse en el centro del huracán, a volverse loco con los espectáculos que allí montan cada dos por tres?: Pandereteiras, bongo, rock, o los payasos malabaristas, que según parece es a lo que llaman los citados señores dinamización y prodigan también en otros lugares.

¿Invertir 3000€ por metro cuadrado para acabar en un siquiátrico? Porque ésa es la única salida. A no ser, claro, que el inversor con poder se pueda fabricar una especie de burbuja, de aislarse totalmente de los ruídos para mantener su intimidad o hablar por teléfono. Y parece que el Peprica sí respeta la dignidad de ciertos señores y ha permitido algunas excepciones: en tejados, en alturas y materiales.

Lo pueden ver todos los pontevedreses: cerca del Concello, en Sarmiento o en la Herrería. En contradicción con la zona vieja. Que me lo expliquen si pueden.Y que no nos tomen el pelo.

Fdo. María dos Santos Portela. Calle Figueroa. Pontevedra.

CARTA ABERTA A TERESA CASAL, 21.12.2007

Así era a vella praza da Verdura, a que Mosquera, co apoio do "gurú" ó que alude a carta que sigue, arrasou. O espacio quedou desalmado. O PSOE prometera restaurar cousas, levanta-los mosquerós do concellal de Urbanismo, dese Urbanismo que agora parece leva o PSOE, con trampa, porque Teresa Casal está actuando ó dictado do concellal estalinista do Bloque. As obras son un fracaso. A transparencia informativa non existe. O diálogo cos veciños tampouco, salvo o que poida fluir con asociaciós do seu entorno, creadas pra apantalla-la acción de "terrorismo urbanista" que aquí se veu practicando. A carta, dunha directiva veciñal da Asociación San Bartolomé-Centro, contén as verdades do barqueiro. Anque non gusten ós que viven da política.

Pontevedra, 19.12.2007

CARTA ABIERTA A TERESA CASAL, por María dos Santos Portela

Estimada Teresa:

Creo que, desde las elecciones, ha pasado ya tiempo suficiente como para que el PSOE, que según parece se ha hecho cargo del área de Urbanismo, demostrara su presencia y la hubiese concretado en actuaciones certeras de restauración y humanización de lo que hoy son zonas degradadas en la zona vieja.

Desde las asociaciones de vecinos esperábamos una muestra de mayor sensibilidad y, sobre todo, una transparencia cierta. Pero no habéis sido capaces de sacudiros la “maldición” de lo aquí hecho a lo largo de estos ocho desgraciados últimos años y a lo mejor le llamáis también “accesibilidad” a lo que han premiado desde Madrid, cuando realmente es una falacia lo que vuestros socios quieren significar con esa palabra, a no ser que se refieran a la movilidad que ahora tienen las bicicletas o los rapaces de los monopatines, un verdadero peligro en toda la zona peatonal con lesiones a viandantes y al patrimonio de todos. ¡Fijáos en cómo destrozan los patinadores el pavimento de no pocos lugares! ¡Ni un policía!

Estáis asumiendo las culpas de lo hecho por el BNG, porque gobernáis. En la Federación Boa Vila lo vemos así. Y creo que en la Asociación Río Lérez tampoco están todos de acuerdo en que sigáis con las actuaciones previstas, ordenadas por Mosquera, como en el tema de la baranda del Museo o en la nueva actuación “horrorosa” que desde tu concejalía estáis disponiendo para la Plaza de la Verdura, en vez de pensar en su completa restauración. ¿Te acuerdas de las “catalpas o árboles de parecido porte” y de los “bancos originales” que fueron reclamados por no pocos vecinos? Podrás ver que en dicha reclamación, entrada por Registro Municipal, figura la firma de Antón Louro, junto con otras 1187. Y tú también firmaste una petición similar que, aunque se reunieron otras 2000 firmas, no se llegó a presentar, estando en esa ocasión gestionada la recogida por Los Verdes, que no sé por qué no efectuaron la entrega por registro.

Y ahora vemos que estáis planteando la puesta en escena, en dicha plaza, de ocho bancos que la van a dejar completamente cerrada, convertida en una especie de fondo de saco con la fuente colocada actualmente en la parte baja, porque eso le daba al lugar unas “posibilidades escénicas ciertas”. Y pasó lo que pasó, convertido el lugar en “caja de truenos”, frecuente descarga de decibelios o presencia de los del monopatín. ¡Pero desde la Política se olvidan muchas cosas! Por ejemplo, la geometría, como se demuestra en muchos espacios que hoy son cuestas ladeadas, como si no supiesen buscar los correspondientes niveles los técnicos de los que os valéis. Y por las trazas y trabajos previos, los nuevos bancos de la plaza de la Verdura van a ser una nueva burla a los ciudadanos, planos inclinados para tortura de su columna vertebral, como los que habéis puesto en Cobián Roffiñac. Es vergonzoso que no hayas hablado con los vecinos; que te haya bastado con la opinión del “gurú”, que no reside en la zona, del que se ha valido Mosquera. Nada, que al fin estás en Urbanismo, pero como si no estuvieses.

Y el desprecio a los ciudadanos, en Política, se paga. Ya lo verás. Atentamente,

Fdo. María dos Santos Portela. C/Figueroa. Pontevedra.

miércoles, 19 de diciembre de 2007

PEDIR EN PONTEVEDRA [23.06.1999]

Casa da Luz. O que era espacio cerrado foi configurado agora como espacio de miseria. Un escaparate da probeza urbanística que, pouco a pouco, se vai asañando na cidade.


Pontevedra, 19.12.2007

Pode haber algo de mala uva no traballo que agora vai, pero de certo que a situación sigue sendo preocupante. O comedor de San Francisco é un referente. Nel comen non sóo as xentes verdadeiramente necesitadas, senón os mendigos chegados de lonxe, informados de que aquí teñen o condumio garantizado. Se ademáis, os chegados de fóra son drogadictos, O Vao, o Supermercado da Droga, pode suministrarlles a súa dosis cotiá se dan reunido o que necesiten pró pago. Talvez temos vivido momentos de máis preocupación, pero o problema persiste cando non hai ideas claras de cómo se pode relanza-la economía, que incluso se afoga máis e máis ó comercio local.

PEDIR EN PONTEVEDRA [23.06.1999], 
por Xesús López Fernández

En todas partes existen probes, mendigos que conviven, malviven, coa sociedade. Algús forman parte da paisaxe urbáa, agardando por unha man xenerosa. Viven outros o seu estado como unha situación existencial, escolleron ese camiño antes que embarcarse nunha oposición. E a nosa Ferrería é un verdadeiro esculcadoiro...Pódese reparar no home que anda coas súas pertenzas ó lombo, mochila de tres pisos, cabazo e caxato como Kung-Fu, vestido de remendos. Un gran plástico completa as súas roupas, non sei se pra lle dar abrigo nas noites ou se pra despregalo e facer parapente de fantasía no seu extraño mundo. Outro, máis pragmático, séntase de vez en cando pra facer arqueo --a mendicidade como negocio-- mentres outros acampan nos xardís de San Francisco, onde a fonte convírtese en lavabo e piscina.

Estamos no vran e a miseria faise máis presente. Mendigos novos e mendigos de sempre nas rúas e portas das igrexas, --¿por qué non na Delegación da Facenda ou na Casa Consistorial?-- que acoden, resaca compostelá, á nosa vila. Santiago está a rebordar e veñen a nós novas tribus, alén do mendigo solitario que polo serán perguntaba por un sitio onde dormir. Aí, en Sindicatos ou no entorno da fonte procuran pasa-la noite os que aquí veñen, é a resposta que a un se lle ocurre, pero....A mín chamag compañegos, decir que habeg sitio, pabellón depogtes, la ghía, Dirá vostede a ría, ¡Sí, la rría!. O acento é revelador de que esta vez se trata dun mendigo europeo, tal vez serbocroata ou romanés, e a referencia ó aviso dos compañeiros quer decir que non está sóo, que se poden estar organizando en bandas.

Novas parellas e novas tribus están a chegar. Con bo tempo pra dormir nos nosos xardíns, ó abeiro dunha fonte pública, aparecen novos hippis de face ourizada de espichos diversos, orellas furadas, nariz furado, beizos cravados. Algunhas mulleres son aínda nenas coa ledicia na faciana de quen escomeza unha nova vida, que fuxen do protocolo social e dos libros, que creen ter diante súa unha felicidade sen límites...ata as primeiras caries, o primeiro embarazo, a perda de hábitos de hixiene, as chuvias e o frío, a sida, lonxe da familia, camiño sen retorno. E novos punkis de cabeza cristada e cans a rebulir ó redor deles fan demostración nas prazas das súas habilidades ou acampan nos nosos parques. A suciedade en crecente que nos asolaga e alcatrea.

O comedor de San Francisco quédase pequeno. Un referente en toda España, faro de atracción como O Vao, en Poio. E a violencia en aumento. Os drogatas precisan seis, quince mil pesetas ó día prá droga. I eso, os cidadáns, non-o podemos soportar. A presión reventa en roubos múltiples, con ou sen navalla, con escalo ou butrón, as ancianas con bulso son víctimas en potencia. ¿Por qué non se actúa con máis dilixencia neste asunto? Xa sabemos que son xentes enfermas, que habería que atendelas en dispensarios. A sociedade sairía gañando, perderían unicamente os narcos. Sería posible manter aberto o diálogo con esas xentes, pensando nunha posible reinserción cando eles decidisen. Moitos están fichados na policía, pero a frase do mendigo europeo, A mín avisagme compañegos, pode se-lo preaviso da chegada dun lider que configure en bandas ós miserables cosmopolitas que arriban á nosa cidade como consecuencia da resaca xacobea. O peor pode estar por chegar.

MEDIO AMBIENTE I ELECCIÓS [5.06.1999]

Foto de Camilo Sánchez, Clarín, 31.12.06. Monumentos na Illa de Pascua, dos que se fala no traballo.

Pontevedra, 19.12.2007

O traballo que de seguido vai inserido no blog, aínda sendo do 1999, contén parte da lección que o Worldwatch Institute imparte no seu Estudio da situación do planeta do ano 2005. A lección do que pasou na illa de Pascua pode ser interesante en calquer momento no que se queira poñer en marcha un plan de reforestación e sustentabilidade. ¿Por qué os países perden natureza cando se apagan as aldeas, os verdadeiros relicarios da sustentabilidade e da reciclaxe?


MEDIO AMBIENTE I ELECCIÓS [5.06.1999], por Xesús López Fernández 


5 de Xuño, Día Mundial do Medio Ambiente. Hai escasos días que merquei un libro, “A Situación do Mundo”, o informe do Worldwatch Institute correspondete ó ano en curso. Como tódo-los anos contén unha serie de estudios profundos sobre a saúde do planeta. A revolución medioambiental parece inaprazable e o estudio insiste en que as empresas intelixentes terán de apostar pola reciclaxe e mái-la reutilización, ou carecerán de futuro. No libro fálase do hidróxeno como a posible enerxía que ven. E diversos medios daban estos pasados días a primicia dun novo tipo de motor que traballa con enerxía acústica. Pero, tornando ó libro, limitarémo-lo interese de hoxe a unha cita ilustrativa en torno ó misterio da illa de Pascua, que sintetizaremos como sigue

Hai cousa de 1.500 anos vivían na illa uns 7.000 polinesios, que foran constituíndo unha complexa sociedade agrícola. Aínda que semiárida, o clima da illa fora mellorando gracias ós seus exuberantes boscos, que retiñan a humedade. Os habitantes vivían en pequenas aldeas, cultivaban prantas, collían peixes, criaban galiñas. O seu leigado son as famosas estatuas de obxidiana, de oito metros de altura, que os poboadores da illa foron transportando ó través da mesma valéndose de troncos a modo de rodamentos. As estatuas, chamadas “ahu”, son a única pegada coa que se encontraron os primeiros europeos en chegar á illa. A comunidade polinesia tiña desaparecido porque a súa prosperidade primeira demandara máis terras de labor... O chan tornárase árido e, sen madeira pra construiren barcos, sen troncos nen pra transportar máis “ahu”, sen agricultura posible, os poboadores metéranse en covas...Guerra antre as aldeas...Os homes volvéronse caníbales.

O estudio do Worldwatch Institute pergúntase se o caso de Pascua non se pode prantexar a escala planetaria. A desaparición de fronteiras, o crecemento da poboación, a limitación de recursos, a morte de ecosistemas como consecuencia da actuación económica, son motivos de fonda preocupación. Agora prodúcese a alarma das dioxinas chegadas de Bélxica, que tamén foron noticia no meu traballo anterior e que o lector pode levar prá súa casa, tal vez, se merca leite de orixe francesa. Lembremos, senon, a noticia do cerre de tres incineradoras en Francia, Lille, polo Ministerio de Medio Ambiente daquel país, o pasado 1998, por esa causa. Pero é que a presencia de dioxinas na nosa ría tamén foi demostrada por un laboratorio inglés, collidas aquí as mostras por un comando de Green Peace. ¡E os partidos en campaña a pasar do tema medioambiental, salvo o pequeno “flash” de EdeG/Os Verdes! 

O coidado do medio ambiente é necesario se queremos pensar nun turismo de calidade, en algo máis que en pasear ós xubilados e prexubilados do Inserso pola zona vella --o que chaman turismo “diesel”, moito camiño e pouco consumo--, que son informados por unha guía turística de que as catalpas da praza da Verdura son realmente “tilos”, ou que perguntan na rúa de San Román se están en Ourense. E neste caso case acertan, porque a persoa perguntada dixo, deixándose ir: “Non, pero nós somos ourensaos.”. Os que está claro non acertaron foron os políticos coa súa campaña. A sociedade agardaba un discurso de salvación, máis decente, que excluíse o canibalismo da illa de Pascua como solución de futuro, morta a despensa da ría.

lunes, 17 de diciembre de 2007

MEMORIA DE ESPAÑA [30.04.1999]

"Señor Santiago, Patrón da nosa Terra, esgrevio valedor, chegamos onda tí peregrinando con fe no corazón, pois tí na noite antiga deste mundo trouguéchenos a luz, de fe, de caridade e de xusticia, do reino de Xesús....." Esto é parte do texto do himno ó Apóstolo, adaptado á lingua galega por Isidoro Millán González-Pardo, que remata "¡Santiago, axúdanos!". Santiago, Patrón das Españas.


Pontevedra, 17.12.2007

Este traballo vai de memoria histórica no bo sentido da expresión. Hai unha definición moi galega de España: "Nosoutros somos España, o demáis é terra conquistada". Pero estamos nun momento difícil, no que andan algús a intentaren esgazala, mesmo dende o Goberno central. Polo pronto parece que algunhas forzas independentistas, a cambio dun precio determinado, coa prostitución de vai e ven, poden seguir a procuraren unha nova soberanía. Peligrosos os nacionalistas aldeáns e ignorantes que pensan que dende a súa aldea poden goberna-lo mundo. Fanáticos.


MEMORIA DE ESPAÑA [30.04.1999],
por Xesús López Fernández 


Está claro que España é unha nación de nacións. E que a idea de España ven de moi lonxe, como se acredita nun libro recentemente editado, de Fernando García de Cortázar: Biografía de España, pensado como crónica de séculos de loita e resistencia, de encontro e fusión de culturas, do nacemento de España como conciencia, das diversas formas de ser español. O autor avisa de posibles esquecementos, da omisión de referencias a algún dos momentos no que España aparece como realidade incuestionable. E coido corresponde a un deses momentos a definición feita por lord Wellington, asinada no cuartel xeral de Lesaca, 4 de setembro do 1813, despois da grande derrota inflixida ós franceses nas batallas de Vitoria e San Marcial por dúas compañías de soldados galegos do 4º exército nacional do xeneral Freire de Andrade, coruñés. Repesquemo-lo texto da proclama: 

“Guerreiros do mundo civilizado: Aprendédeo a ser dos individuos do 4º exército que teño a dita de mandar; cada soldado del merece con máis xusto motivo que eu o bastón que empuño. Todos somos testigos dun valor desconocido ata o dagora; do terror, a morte, a arrogancia e a sereidade, de todo dispoñen ó seu antoxo. Dúas divisiós foron testemuñas deste combate orixinal, sen axudarlles en cousa algunha por disposición miña, pra que levaran unha gloria que non ten compañeira. Españoles: adicádevos todos a imitar ós inimitables galegos: distinguidos sexan ata a fin dos séculos por ter chegado o seu tesón onde ninguén chegou. Nación española, premia o sangue de tantos Cides.”. E aquel sangue, tristemente, permanece sen premio. 

Beethoven, que lle adicou unha pequena obra ó xeneral inglés, ”A Victoria de Wellington”, unha pequena sinfonía que está inspirada nas batallas comentadas, ignoraba, case seguro, que os soldados dos que se valera Wellington –os seus preferidos-- non eran ingleses porque nada, no tratamento da obra, fai referencia a nós. (E pergúntome se non é chegado o momento, agora que temos na nosa terra algunhas agrupaciós de certo prestixio e compositores capaces, de facer algo grande inspirado naquela xesta épica, na que tería que haber gaitas, por certo). 

Trouxen aquí, de forma breve, nota do acontecido en Vitoria e San Marcial. Entendo España como crisol de pobos, como edificio construído por diversas etnias e culturas. Labor inacabado. Certo que, nestes momentos, a idea de España está esvaída. Algús falan, incluso, de posible balcanización na probeza do seu discurso político. E Galicia, tal vez a máis española, ten moito que reclamar porque aínda non se compensou a inmensa perda que pra ela representou a política centralista de séculos. O sangue perdido en Vitoria e San Marcial, como o sangue e as divisas dos nosos emigrantes, teñen que servir de bandeira dun nacionalismo vivo e reivindicativo. ¿Por qué non podemos construir un sistema fiscal semellante ó vasco? ¿Por qué a Igrexa, cataláa en Cataluña, non soubo ser galega en Galicia? ¿Por qué os partidos grandes, PP, PSOE, non se fan autónomos en Galicia? Porque hai que ser constantemente galegos se queremos que nos teñan respeto en España i en Europa, que non se nos traicione na cuestión da pesca, dos estaleiros ou da cuota láctea. Sen perde-la memoria de España. Sen deixar de sermos Galicia.

ENCE, A RÍA ....[30.07.1999]

En Vigo existe unha protesta social máis viva que en Pontevedra, por exemplo en relación coa depuradora, situada no caso vigués na xunqueira do Lagares. Téñase presente, non obstante, que esa depuradora, como a d´Os Praceres que apoia Fdez. Lores, están denunciadas xudicialmente por SALVEMOS PONTEVEDRA.

Pontevedra, 17.12.2007.

Poucos traballos han quedar por recuperar da "bulsa" do 1999. Este d´hoxe corresponde a un momento no que a Fdez. Lores se lle podía reconocer unha certa credibilidade. Agora xa non. A esquizofrenia está tamén esnquistada na Administración local, que xa non goza de créto en materia urbanística e ambiental. Os gobernantes creen que sí, pero acaelles como unha luva a definición que deles acaba de facer Manuel Molares do Val [cuaderno do D. de Pontevedra, 16.12.2007]. "Os nacionalistas son uns ignorantes que pensan que dende a súa aldea poden goberna-lo mundo..". O peligro maior pode estar no que o autor sinala, que lles gosta andar en manada, sobre todo cando esa manada, digo eu, se converte en tribu estalinista. Con eles, de certo, non vai desaparecer Ence, nen tampouco se vai recupera-la xunqueira d´Alba. Ou as marismas de Lourizán, na que algús queren ver un solar. Algo así dixeron estos por medio do "gurú" que teñen á fronte da consellería de Industria.

ENCE, A RÍA... [30.07.1999] por Xesús López Fernández


Fernández Lores levaba no seu programa a cuestión do inmediato cerre de Elnosa e a dun posible pacto social pró traslado da fábrica de celulosas. E o home está a se mover sen perda de tempo, a manter conversas con diversas instancias pra ver de senta-las bases da rotura coa actitude esquizofrénica da Administración que, se ben lexisla como pra posibilita-lo cerre dun complexo ilegal como o de Lourizán, por outra banda delinque ó ser ela mesma a propietaria das empresas contaminantes e fai caso omiso da Constitución, do R.A.M.I.N.P., do ano 1961, das directrices da Comunidade Económica Europea, de obrigatorio cumprimento, da Lei do 22.12.72 sobre protección do Ambiente Atmosférico, da Lei do 12.11.75 sobre residuos sólidos, do Decreto do 6.11.75 sobre índices de contaminación, etc...

Un longo etcétera, como pra consegui-lo cerre do complexo en menos de tres meses a pouco que un equipo de avogados traballasen no asunto. E ó mellor hai que dar algúns pasos nesa dirección, concita-la presencia aquí de expertos da Unión Europea, mostrarlles a situación de arraso medioambiental dunha ría de augas sensibles partindo dunha memoria da serie de ilegalidales cometidas mesmo con conocemento oficial. E resulta esclarecedor a este respecto un informe da Presidencia do Goberno do 1977 que fai referencia á perda de mercurio, ó foco de contaminación permanente que se vai estrando por unha zona máis ou menos amplia, ós estudios realizados polo Instituto Español de Oceanografía e ó feito de que, efectivamente, os moluscos están contaminados. E Fernández Lores acordarase agora das súas perguntas a Rivas Fontán o 4.11.87, sen resposta. Déixoas por hoxe. Se acaso outro día... 

Cando fago este traballo acabo de enterarme do interese de Taboada en falar con Fernández Lores sobre o pacto social proposto polo alcalde. É bó que falen. E que inviten tamén a Abeledo. E propóñolles unha cousa: que antes de escomeza-las conversas de xeito formal fagan unha viaxe no submariño que se acaba de botar en Marín. Que vexan cómo están os fondos da ría, a gran balsa de decantación do complexo de Lourizán e que pensen se eso se resolve con bandeiras de color azul ou coa privatización de ENCE. Ou con certificados de calidade ambiental mentres o complexo segue comprometendo o caudal do Lérez, malcheira e contamina a atmósfera, os ruídos, o posible escape de cloro, asesina a ría cada día un pouco máis. Nesa primeira viaxe podería tamén participar unha representación dos diversos sindicatos pra ver si, dunha vez por todas, comprenden que o complexo de Lourizán nunca dou beneficios.

Porque é moi fácil falar de beneficios se a contaminación non leva coste. I ese coste existe, está claro, pero as perdas as contabilizan outras empresas: as relacionadas coa mar ou co turismo, a ría e mai-lo río, unha poboación de cen mil persoas sumidas na miseria medioambiental, etc. Así vistas as cousas, o complexo dentro do contexto citado, ENCE hai tempo que está quebrada e permanece en Lourizán por ser ela mesma a Administración. Esquizofrenia pura e dura. ¿Por qué non converten ós seus empregados en funcionarios? Todo se resolvería así, sen tensiós, como quere Fernández Lores. Hai tamén outra posibilidade: que actúe aquí o Estado de Dereito como xa o ten feito en Cataluña en cuestiós de contaminación de acuíferos. ¿Será moito pedir?.

DE BALI Á LOITA POLÍTICA [17.12.2007]



Pontevedra, 17.12.2007

Persoalmente non creo que as posibilidades de vida prós osos polares vaian mellorar coa firma do Acordo de Bali. A fotografía do Diario Público corresponde a unha manifestación ecoloxista, a un chamado de atención sobre a realidade do cambio climático.


De Bali á loita política [17.12.2007]
por Xesús López Fernández

Aínda non chegou a hora da loita sincera dos países todos por evitaren que a Terra, que en palabras de Lovelock xa non é nova, que pasou da madurez e pode estar na súa fase final, vexa ésta máis acortada polo cambio climático. El recomenda incluso que, pra frea-las emisiós de CO2, se recurra á enerxía atómica como solución de urxencia. Pero a catástrofe de Chernóbyl, e outras cousas, parecen decisivas na toma de decisiós dos que se opoñen a ela. Desto teráse falado en Bali nos días que duraron as conversas da Convención do Cambio Climático e xa aparecen en diversos medios, como especie de axendas, unha serie de consellos pró cambio ás enerxías alternativas: eólica, solar, ou de cómo aforrar consumo eléctrico nos propios fogares. Finalmente, cando parecía que Estados Unidos, unha vez máis, non estaba polo acordo de mingoa-las emisiós de gases de efecto invernadeiro, produceuse, na madrugada do 14.12, case 24 horas máis tarde do previsto, o arelado consenso.

Foron unhas difíciles negociaciós que se traduciron nunha declaración de intenciós posible porque Estados Unidos levantou as súas obxeciós ó acordo previsto, porque os norteamericáns demandaban un maior compromiso nos países en vías de desenvolvemento. E así, a “folla de ruta” de Bali establece un proceso de negociaciós que vai chegar ó 2009, no que se han ir fixando unha serie de metas pró relevo ó Protocolo de Kyoto. Parece un auténtico logro que os Estados Unidos teñan desta volta feito declaraciós de “que están comprometidos co proceso e só desexan asegurarse que [os países] actuemos todos á vez”, frase da negociadora norteamericá Paula Dobriansky, poucos minutos despois de ter manifestado “que non estaban preparados pra aceptaren a formulación proposta, neste momento”. O propio Al Gore tiña acusado ó seu país de obstrucionista pra un avance cuantitativo en Bali.

A partir dagora ábrese un tempo de certa esperanza, no sentido de que o cambio climático é unha realidade admitida por todos e que todos han intentar facer unha fronte común, porque hai que salva-la Terra, procurar que teña unha vida máis longa. Non todo ha ser catastrofismo. E o secretario xeral das Naciós Unidas, Ban Ki Moon, valorou o espírito de flexibilidade mostrado polos diversos delegados e ser conscente de que “existe división de opiniós antre diversos países”. Pero como o quecemento global afecta á Terra-Fogar Común, espera que haxa unha coordinación real, unha loita real prá soluciona-lo problema. Destaquemos que a Unión Europea negociou o acordo cos países de economía emerxente, China incluída. E non faltaron queixas por parte deles ó seren as condiciós impostas esixentes en demasía.

Como consecuencia das protestas de China e antes de se acada-lo acordo final, o secretario da convención Yvo de Boer, saeu da sáa de conferencias choroso, emocionado pola acusación do país asiático de irregularidades de carácter procidemental. Ó seu regreso, De Boer, foi ovacionado. O acordo sería comentado polo ministro de Medio Ambiente indonesio, Rachmat Witoelar, que actuou como presidente da conferencia, como un gran avance da comunidade internacional, un éxito contra o cambio climático. O texto, sen embargo, resulta ambiguo aínda falando de transferencias de tecnoloxías “verdes” dos países avanzados ós que se atopan en fase de desenvolvemento: a loita contra a deforestación e outra clase de axudas a esos países. O acordo de Bali fixa tamén parámetros pra unha nova ronda de negociaciós que deben rematar no 2009, nunha conferencia das Naciós Unidas a se celebrar en Dinamarca. O documento final foi calificado por moitos ambientalistas como un acordo débil, como oportunidade perdida. Pero a loita política contra o cambio climático pode recibir un forte impulso se o goberno norteamericán que saia das urnas no próximo 2008 asume a proposta de establecer límites de emisión obrigatorios. En fin, a asignatura de Medio Ambiente obriga agora a tódo-los países.

viernes, 14 de diciembre de 2007

EVITA-LA TIRANÍA [19.02.1999]

A falta de novas movilizaciós ten que ser a man individual a que caricaturice a "tiranía" feita urbanismo de barraca do equipo de goberno local. No entorno do Museo, as obras duran xa máis de un ano e tres meses. O terreo sigue minado. Fotografía do autor.

Pontevedra, 14.12.2007

O tempo axuda a ve-las cousas con outra óptica. Se o goberno de Pedrosa puido ter o seu aquel de "tiranía", co perda do goberno local polo PP as cousas non foron a mellor e hoxe poderiamos decir que Pedrosa foi mellor xestor que Lores e que nestos momentos estamos a sofrir un maior grado de tiranía. O traballo que sigue sirve pra ve-lo grado de crispación que daquel estamos a respirar tamén, menos crispación que desta volta. Pero algunhas das asociaciós están como "dormidas", talvez subvencionadas e cantan agora "outra cantiga".


EVITA-LA TIRANÍA (19.02.99),
por Xesús López Fernández

A plataforma do 5-J celebrou nova reunión o 18 de febreiro coa conclusión xa sabida de que, de momento, queda aprazada a convocatoria dunha nova manifestación. Estiven de oínte en gran parte do debate, ó que cheguei cando César Mosquera argumentaba sobre as causas que agora se están a dar, distintas das do 5-J. Dixo que a situación non é hoxe peor e quezais non fora oportuno convoca-la manifestación. Fixo a promesa formal de, caso de o Bloque chegar ó poder, potencia-la Plataforma como foro de debate permanente. Chamoume a atención a insistencia en que unha das razós pra non convocaren a manifestación radicaba na falta do necesario consenso.

Discrepancia natural por parte dos representantes de diversos colectivos que sí estimaron se están da-las circunstancias precisas como pra acadar un éxito total no caso de procederen a unha nova convocatoria. Aínda que acodise menos xente, 5.000, 10.000 persoas, o chamamento sería igualmente bó, chegouse afirmar. E, despois de diversos intercambios de opiniós, decantáronse os presentes pola votación. Nove síes, catro nons; oito síes, cinco nons. Votación con indefinición, propuxo un grupo que a manifestación tería que ser contra o PP, o que non parecía ter moito sentido. E así o dixen, a título puramente persoal, porque como residente na zona vella, como integrante na Asociación “Cidade Vella”, como familiar de comerciantes, como cidadán de Pontevedrae, entendo que a situación de deterioro que estamos a vivir é cada vez máis preocupante e precisa da nosa protesta conxunta.

Dende que Pontevedra escomezou a perde-lo mar ata o día de hoxe, o goberno local estivo carente de ideas pra recupera-la natureza. Cada novo alcalde despois de D. Prudencio Landín asumeu os erros cometidos polos anteriores e acentuou aínda máis a desfeita urbanística da nosa cidade e mai-lo seu entorno. A zona vella é agora case un gueto, diminúe o número de residentes, o comercio morre e as obras actualmente en marcha teñen un certo feitío de lousa mortuoria, porque van conseguir privala aínda máis de servicios, de vida. Como se fora un xoguete roto, o Concello sIgue a autorizar novos “pubs”, pra lle daren corda á noite e entolecer aínda máis ós que non temos a posibilidade de marchar e que considerámo-las nosas propiedades cada vez máis devaluadas.

É decir, non se goberna, e o problema actual de Pontevedra chámase Pedrosa, unha certa forma de tiranía, como as dos seus precursores inmediatos. Por eso propuxen na reunión do 18.2 que máis que manifestarse contra o PP, habería que se manifestar contra unha certa forma de gobernar. E o democrático, na referida reunión, tería sido acata-lo “sí” maioritario, porque pretedende-lo consenso é case unha utopía, salvo que o mesmo fora inducido pensando no exercicio de veto que calquer colectivo, así visto, pode exercitar votando simplemente “non”. E non se entende que nengún partido con vocación de acollida á protesta social que se está a dar na nosa cidade tente evita-la convocatoria, salvo que queiran, simplemente, cambiar de nome ó problema, relevar a Pedrosa pra que todo permaneza igual, os poderes fácticos tecendo, ordeando o noso esmorecemento sen retorno, tiránicamente. Coido que a manifestación é necesaria, determinante dunha nova xeira.

jueves, 13 de diciembre de 2007

INTERINIDADE POLÍTICA [3.02.1999]

Mosquera e Lores, na xuntanza con representantes de Fomento, o 12.12.2007, pra ver de acadar máis prebendas, antre outras a súa colaboración pra se carga-la ría coa actuación matinada sobre a autovía de Marín que debería desaparecer no 2018, ou antes. Asignatura pendente do goberno local, que non dá máis de sí. [Foto do Faro de Vigo, 12.12.2007]



A loita contra o cambio climático tería de producirse tamén en Pontevedra, contra as mentiras de Lores e Mosquera, os "gurús ecoloxistas" do BNG na capital da provincia. Foto de Diario Público.

Pontevedra, 13.12.2007

Sigo recuperando traballos que conservan a súa actualidade. No ano 1999 foi cando se produceu o cambio de goberno local. I eu son dos convencidos de levamos máis de oito anos de política necia, de mentira permanente, dunha estulticia social enlarafuzada coas trolas do equipo gobernante. Pontevedra xa non é modelo de nada. Estos políticos dagora, os da mellor profesión do mundo, acabaron cos posibles modelos que quedan apuntados no artículo: cidade administrativa, dinamitaron a posibilidade de inserir nela un verdadeiro campus universitario, como cidade de servicios entenderon que abondaba con incrementa-lo número de camareiros mileuristas. En canto á posible recuperación ecolóxica da ría, o equipo de goberno parece arrixado na idea de convertir Lourizán en solar. Por certo, ¿a qué grupo queren favorecer?


INTERINIDADE POLÍTICA [3.02.1999],
por Xesús López Fernández

Os partidos escomezaron xa a súa tamborada electoral. De momento predominan as descalificaciós en relación cos contrarios, uns porque tentan conservar un espacio que poden perder, outros porque queren acada-la oportunidade de ser máis goberno que oposición. Eu pediríalles a todos xogo limpio, ofertas honestas, nada que non asuman nas súas conciencias. Lembraríalles sobre todo unha condición común a todos eles: a de que os políticos son sempre interinos; é decir, que o seu traballo ten un carácter puramente temporal en función do mandato da sociedade. Si se me permite riza-lo rizo quizáis haxa que decir que son interinos en precario. Así de fácil.

A sociedade ten que montar tamén a súa tamborada, de forma cruda, exercita-lo contrapoder dende cantos puntos poida maxinar. E suscitar un profundo debate pode ser unha das formas, como acaban de propoñer dende a Plataforma do 5-J, cando aínda non está decidido se vai haber ou non nova manifestación. Os diversos modelos de cidade aquí posibles dende unha óptica pretérita, a cidade administrativa, a cidade universitaria, xa non son viables. A cidade industrial non se caracterizou pola imprantación de industrias compatibles coa riqueza natural que a nosa ría representaba e, si queremos ter un futuro certo como ría viva, como cidade turística, residencial e comercial, imponse de xeito ineludible o proposto por Modesto Barcia en relación co complexo de Lourizán –eu diría tamén de Tafisa—se queremos salva-lo noso futuro: o traslado das factorías, causas da degradación do noso medio ambiente, da desecación das nosas xunqueiras, que habería que incluir no plan de acción sobre zonas húmedas que se anuncia dende Medio Ambiente.

Eu, que lembro o que eran as nosas xunqueiras e teño memorizado-los nomes dunha serie de culpables, volverei sobre este asunto. Pero hoxe preocúpame, sobre todo, a posta en marcha da maquinaria electoral, a posibilidade de reiteración no engaño no que case sempre acaban as campañas, o fácil que resulta manipular a unha sociedade que non acaba de comprender que ten os políticos que merece e que, en todo momento, debe practicar un voto crítico, máis alá das ideoloxías. Que sóo así vai conseguir que os partidos veñan, se non con listas abertas, cunha oferta honesta. A sociedade debe clamar porque tóda-las promesas de carácter electoral sexan decentes e practicar, cando resulte procedente, o voto de castigo.

Despois do dito entenderase que son claramente pesimista, porque teríamos que facer demostración dunha reserva moral da que carecemos. E esto se apaga. O modelo de cidade administrativa acabará morrendo porque a Administración somos todos e, en certo sentido, un PC na casa pode supoñer unha conexión on-line cunha serie de instancias, unha minoración da presencia física da Administración. Se queremos salva-lo noso posible futuro como cidade comercial, residencial, de turismo e servicios, teremos que traballar a fondo. E votar a políticos intelixentes, a xentes que entendan o seu traballo como o exercicio dun mandato meramente interino, que comprendan a súa situación como algo puramente precario, sostible a base dun exercicio cotián de difícil honradez. Que nengún cidadán vaia á política pensando nos fondos reservados. A sociedade debe te-la última palabra. Nas urnas. Ou na rúa.