domingo, 27 de mayo de 2012

Unha aproximación ó Camiño


Vista dend´o campanario ou sinoiro norte da catedral de Pamplona.
Cartuja de Miraflores. Pinacoteca.
O camiño do vento e o das estrelas crúzanse no Alto do Perdón, en Navarra.

 
Baixada de Ibañeta a Roncesvalles, na arrancada do Camiño.
Santiago peregrino. Cartuja Miraflores.
Sillería. Cartuja Miraflores.
No claustro da catedral de Pamplona.
Contrasol en Burgos, beira do río.
Pontevedra, 28.05.2012
Entrada n. 1524
Artículo semanal.

Unha aproximación ó Camiño,
por Xesús López Fernández

            O pasado 14.05 partimos cara Roncesvalles, en autobús, con pousada primeira en Burgos, patrimonio histórico da Humanidade, e con visita á Cartuja de Miraflores, unha xoia do arte gótico pertencente ó baixo medioevo, accesibles actualmente pró visitante moitas das súas obras de arte. Seguimos cara Pamplona, con parada no Alto do Perdón, a uns 3,5km de Puente la Reina, onde se xuntan os camiños que entran por Roncesvalles e Somport. No Alto do Perdón, coroado de virandelos, existe un monumento ós peregrinos, concebido o lugar como unha encrucillada da senda que describen os que van a Compostela e mai-lo vento que move as aspas dos virandelos. A paisaxe estaba esos días pletórica, xa por prantaciós feitas con intelixencia, xa por estaren os campos, a pastos ou a cereal, densamente verdes. Os cultivos de colza, no País Vasco i en Navarra, aportaban un intenso dourado, unha nota de ledicia no espacio que estabamos a recorrer. 

            Segunda parada, Pamplona, con visita pormenorizada á catedral, ó museo catedralicio, sacristías e claustro; tamén á torre norte-campana María. Contamos naquela hora cun guía providencial, o propio deán da catedral. Seguiriamos despois paseando pola cidade, fundamentalmente polas rúas do casco histórico, ata a retirada ó hotel, do que partiriamos ó seguinte dia cara ó Alto de Ibañeta. Xa nese lugar, do que baixamos camiñando a Roncesvalles, unha pedra garda memoria de Roldán, da súa morte no ano 778, como tamén un monumento. Técense alí leendas diversas, especialmente sobre a influencia de Carlomagno na consolidación do Camiño de Santiago. E xa no século XI, tanto os peregrinos que se dirixen a Santiago como os cabaleiros extranxeiros que acoden á Península, encontran numerosas pegadas do paso de Carlomagno polo Sur de Francia e Norte de España. Comézase a ver no emperador a un salvador i evanxelizador coas armas contra o musulmán.

            Dend´a nosa arrancada de Rocesvalles (colexiata, albergue, museo, silo/osario común), a presencia dos peregrinos faise contínua, crece, cada camiñante a facere o seu camiño particular, a pescudare no seu corazón, Comentan no autobús que poucos días atrás chegaran a Santiago máis de mil peregrinos, que mesmo algo se pode estar a movere en Europa á procura das súas raíces cristiás. A riqueza cultural do camiño faise indescriptible: ermidas, conventos, catedrales. Gótico ou románico marcan cada novo día: Roncesvalles, Zubiri, Pamplona, Puente la Reina, Estella, Logroño, san Millán de la Cogolla (berce do idioma castelao), Nájera, Santo Domingo de la Calzada (o santo constructor, patrón dos enxeñeiros de camiños), san Juan de Ortega, en Castroxeriz; a catedral de Burgos; san Martín, en Frómista; san Tirso, en Sahagún; a catedral de León, Astorga, Rabanal del Camino, Ponferrada, onde se ergue o castelo dos Templarios; Vilafranca do Bierzo… O noso recorrido entra en Galicia: a colexiata do Cebreiro, no Caurel; Vilar de Donas, Portomarín, Melide, Santiago. No último tramo do Camiño, xa dende Vilar de Donas, a nosa paisaxe aparece traicionada.

            Díse que algún lugar abandonado volve estar habitado, que se recupera económicamenete gracias á influencia do Camiño, no que abondan os albergues; que incluso hai xentes que, despois de comprida a súa promesa de chegar a Santiago, encontran un sentido prá súa vida traballando como hospitaleiros ó servicio dos novos camiñantes, pra cura-las súas feridas. Nos restos do que foi convento de San Antón, que visitamos  estaba vivo un albergue e un pequeno hospital, retomando talvez a entrega ós peregrinos da vella orde antoniá. Frai Paco Castro ten un  libro que recolle a súa experiencia do Camiño, de cando o fixo en trinta etapas, un libro rico en exemplos, como os de Carlos e Fermín: Carlos camiñaba con dificultade por unha tendinitis e mesmo lle aconsellaran os médicos  que regresara en autobús a Toledo, pero non quixo, tiña que chegar a Santiago. Pero é que o home, que camiñaba á par dun amigo, pousando un cóbado no brazo do outro camiñante pra percibi-las dificultades, ¡estaba cego!. Non-obstante, no seu magnetófono, facía cada xornada o seu resume: “Hoxe hemos visto….”. E Fermín,  un home ledo que aparecía e desaparecía, de vocación franciscá, tomara a decisión de dormire ó raso, nunha casa abandonada, nunha igrexa arruinada; de non ocupar praza nos albergues. Renunciaba en favor doutros peregrinos. Ésa parece ser unha das metas de moitos dos que fan o Camiño: estar ó servicio dos demáis.  Non poucos coinciden en que é o románico o que máis os marca; que non sería mala cousa prós poderosos embarcarse nesta aventura pra, dese xeito, non envilece-la política i estare ó servicio dos demáis, darlle protagonismo ó seu corazón. O país iría mellor.            




5 comentarios:

candela dijo...

veo que seleccionas muy bien a la hora de viajar.

Conozco todos esos lugares, los he recorrido a edades diferentes y su sabor nunca cambia. Es algo muy nuestro, un recorrido que no solo es físico sino espiritual y que vale la pena guardar para nuevas generaciones. Ya se darán cuenta de cómo es de estupendo su propio país.

Saludos Xesús.

o blog de xesús lópez dijo...

Gracias, Candela:
Aún ahora retomo el blog, más preocupado estos días de leer y de resolver asuntos personales.
Volviendo sobre tus observaciones, el Camino está no necesariamente de moda; la gente que lo hace se siente impelida a ello, busca en su corazón la respuesta a tanto absurdo que incluyo haya podido marcar su propia existencia.
Procuraré dedicarle algún artículo a esta especie de peregrinación que hemos vivido ilusionados de la mano del padre guardián de los Franciscanos de Santiago, el autor del libro que cito y estoy concluyendo. Parece que ha sido el Camino precisamente el que ha modelado su vocación.
Aún no he salido del asombro de apreciar tantísima historia y cultura acumuladas a lo largo de los 790km recorridos desde Roncesvalles hasta Santiago.
Un cordial saludo.

o blog de xesús lópez dijo...

Candela:
Quise decir.....:"... a tanto absurdo que incluso haya podido marcar...."

José Luis Valladares Fernández dijo...

Hay más de una vía para la ruta Jacobea, pero la que describes es la más importante y que, después de los tiempos, ha vuelto a coger fama. Y debemos felicitarnos por que haya revivido el Camino de Santiago, ya que gracias a eso, se cuida el paisaje y el medio ambiente por donde pasa esa ruta.
Y como habrás visto, esa ruta está jalonada de importantes monumentos históricos y artísticos de primera magnitud.

Un abrazo

o blog de xesús lópez dijo...

Hola, José Luís:
Aún estoy en una especie de éxtasis largo por lo visto estos pasados días, entre el 14.05 y el 21.05.
El Camino se va poblando de más y más peregrinos, como si El Apóstol estuviese, de nuevo, concitando a las gentes de toda Europa, incluso de Asia y América, para que descubran las raíces de la civilización cristiana. Puede que no todo esté perdido.
Haces una referencia al cuidado del paisaje, que sin embargo no se da en Galicia, donde los ceporros de nuestros políticos siguen promocionando el eucaliptu.
Otra cosa. No hace mucho, en Antequera, Málaga, me encontré con la flecha amarilla que popularizó un párroco de O Cebreiro, como indicadora del Camino de Santiago.
Supongo que el apuntado ramal debe enlazar, hacia el NO,con la vía de la Plata.
Un cordial saludo. Y a ver si reconecto con los blogs amigos.
Un abrazo, Xesús.