domingo, 9 de marzo de 2014

O mar sí ten memoria

 Na praia Grande, de Miño, o mar trasegou cantidade d´ameixas. Non todo foi perda, pola salinidade das augas. 
 Ondas galgantes no litoral coruñés.
En Viavélez, Asturias, o mar mostrouse así de bravo. Ardentío espectacular. O mar sabe face-la peineta.(fotografía de Astur. Hugo Montes Fdez.)
Non somos nada ante un mar así...

Pontevedra, 10.03.2014
Entrada n. 1746 do blog
Artículo semanal no Diario de Pontevedra


O mar sí ten memoria,
por Xesús López Fernández

            Parece que xa estamos na primavera e que ésta ven preñada de flores, algo que hai días resultaba impensable sometidos como estabamos ó pesimismo das cicloxénesis estourantes, remedo de tsunamis encadeados que causaron importantes danos ó longo da costa de Galicia, Asturias, Cantabria, País Vasco, como se o mar quixera tomarlle a medida á franxa litoral, o terreo demanial decote máis agredido pola presencia humáa, polo urbanismo mal pensado. Así as grandes ondas de ata dez ou doce metros, o ardentío galgante, non sóo se atopou coas sirtes e farallós, cos acantilados, senón tamén coa obra do home: paseos marítimos, diques de abrigo, casas feitas sobre da area. O mar debeuse atopar extrañado, dono de rúas i estradas, véndose obrigado a reventare balaustradas, paseos, mesmo estructuras portuarias… Sería un pouco longo facer agora inventario de desastres. E aquí entra un pouco o xogo da memoria, parece que máis longa a do mar que a do home.

            Entremos un pouco na cuestión do dominio público marítimo terrestre que en todo momento debe conserva-las características de inalienable, inembargable, imprescriptible e tamén insusceptible de desafección, que o home, pola vía do urbanismo falaz, de tentare reconverti-la franxa litoral en solar, estivo a desnaturalizare, movido pola súa indecente cobiza. Pero a Lei de Costas define no seu artículo 3: “Son bens de dominio público marítimo-terrestre estatal, en virtude do disposto no artículo 132.2 da Constitución: 1. A ribeira do mar e das rías, que inclúe: a) A zona marítimo-terrestre ou espacio abranguido  antre a línea de baixamar escorada ou a máxima viva equinoccial, e o límite ata onde acaden as ondas nos maiores temporales conocidos, dacordo cos criterios técnicos que se estabelezan regulamentariamente, ou cando o sobarde, o da línea da pleamar máxima viva equinoccial. Esta zona exténdese tamén polas marxes dos ríos ata o sitio onde se faga sensible o efecto das mareas. Considéranse incluídas no demanio as marismas, albuferas, marxales, esteiros i, en xeral, as partes dos terreos baixos que se asolagan co fluxo e refluxo das mareas, das ondas, ou da filtración da auga do mar. […]

            O tema non se acaba co devandito. Pero acaso chegou o momento, coa demostración de memoria anovada polo mar coas pasadas borrascas, cun certo ecoar de “Dies irae, dies irae”, de punto final da nosa civilización, de retomare de novo o deslinde do terreo demanial, que o pode face-la Administración de oficio, ou ben poden ser particulares os que demanden as oportunas rectificaciós. O mar acaba de avisarnos de que algo está mal feito, imprevisto, que mesmo nalgús casos son frecuentes as alertas dadas: n´A Coruña, ademáis de se cargare de novo a balaustrada do paseo marítimo, nalgún momento paseo do propio mar, entrou nas instalaciós do acuario da Torre de Hércules. Na Guarda, en Baiona, Muxía, Malpica, Miño, Burela, Rinlo, o mar, sempre protagonista, foi desta volta un auténtico tirán.

            En toda a costa cantábrica, foron reiterádo-los golpes dados polo mar, ata o punto de que nalgús casos, tentando deixar á marxe as perdas e quebrantos producidos, chegouse facer unha certa apoloxía do mal tempo, como en Cudillero, Asturias, onde o gran dique de abrigo quedou fracturado, como desfeito resultou o Museo do Calamar Xigante, en Luarca;  pero é que hai unha fermosura real no espectáculo protagonizado polo mar embravecido. En Santander, unha catástrofe, a auga rebasou a praia do Sardinero pra se metere en garaxes e negocios mercantís. No País Vasco, ondas xigantescas, cuantiosos danos en San Sebastián ou en Bermeo, que vai recibi-la mitade dos 14 millós de perdas estimadas. O mar, en movemento, acaba de avisarnos do que sabe facer pra retoma-lo seu dominio, que ten memoria. Deberemos relembra-la súa demostración e axudalo na medida do posible, abandonando a tentación de lle pór de novo cancelas, actitude xangal que nos sitúa a todos nunha conta atrás certa. O mar nos demanda máis intelixencia. E memoria.

10 comentarios:

Tellagorri dijo...

Excelente reportaje sobre los daños causados por las sucesivas galernas.
Desde Finisterre hasta Fuenterrabia todo el Cantábrico ha sufrido el furor de la mar con sus embestidas.

Se han juntado unos vientos de 150 kms de velocidad con pleamares en mareas vivas y Luna nueva. Todo en uno.

Lo cierto es que en mi zona por ejemplo San Sebastián, Zarauz, etc. están asentadas sobre arenales que pertenecían al Mar. Y creo los puertos y los paseos marítimos del todo el Cantábrico están a unos 700 o mil metros dentro de la zona de mar en relación a hace 100 o 130 años.

o blog de xesús lópez dijo...

Hola, Javier:

Esto no ha sucedido por casualidad, que la casualidad no existe. Esto lo ha forjado el hombre en gran medida. Si ya empezaban,al día siguiente del desastre, a reparar los paseos marítimos reventados o con la vana intención de arreglar casas construídas sobre el viejo dominio del mar.

Creo haber dejado clara mi intención denunciadora, sobre la que espero volver próximamente. Creo que la Administración tendrá que explicar no pocas cosas.

He recogido no pocas fotos sobre las diversas ciclogénesis, en relación con su brutal impacto a lo largo de la cornisa cantábrica: Asturias, Cantabria, País Vasco. Pero en el artículo ha quedado mucho por decir, especialmente en cuanto al quebranto biológico, a la muerte de aves diversas (araos, alcatraces), o cetáceos que han rendido sus vidas en las playas.

Un cordial saludo

Jaime dijo...

Que la mar tiene memoria lleva demostrandolo miles de años, el hombre solo lleva unos pocos viendolo.
Para saber como reacciona la mar, a todos nos vendría bien navegar un poco en alta mas, para ser consciente de lo poco que valemos y lo frágiles que resultamos.
De la desidia de nuestros políticos de todas las épocas puede dar fe, que la anterior Ley de Costas era de 1968 y su Reglamento se dearrolló 30 años después.
Salud

o blog de xesús lópez dijo...

Hola, Jaime:

Había incluído una respuesta desde una tableta, porque hoy tuve un accidente que parece ya se ha resuelto, después de hacer un viaje en ambulancia.

Tienes razón en cuanto dices. La vida surgió del agua, pero el hombre debió de tardar millones de años en integrarse en el concierto de la biodiversidad.

Ahora se han cargado la Ley de Costas del 19898 para favorecer a la gran mafia de depredadores del litoral.

Un cordial saludo

trillian dijo...

En la mar y en los rios se han hecho desastres, y por supuesto piden su sitio qué le han quitado,y....ó se lo devuelven ó lo van a pagar muy caro.
como tú sabes el robo en Vigo ha sido descarado, no solo le robaron al mar, si no qué le quitaron el medio de vida del pueblo de pescadores como era el berbes por darte un ejplo.
Con los rios mas de lo mismo riachuelos que algún día casi secaron por sequias, los taparon y construyeron viviendas, y ahora en en años lluviosos como este se les echan encima de las casas.
Ahi que respetar la naturaleza, si acabamos con ella acabara con nosotros,no nos quepa la menor duda.

Espero Xesús estes bíen del accidente y solo haya sido un susto, por lo que veo asi fúe.

Biquiños.

o blog de xesús lópez dijo...

Hola, Trillian:

El accidente ha sido un aviso y un pequeño milagro que todo haya quedado en una fuerte contusión que ya remite.Temí lo peor.

Tienes razón en cuanto dices. Yo le comentaba el otro día a un taxista vigués de los que tienen la parada en Guixar que recordaba (debía de tener dos o tres años) cuando comenzaban con los rellenos del Arenal, que pudo tener otro futuro, como gran playa y no perder el espacio con los rellenos que un presidente de la Autoridad Portuaria quiso ampliar; un majadero que decía que los puertos tienen que poder seguir creciendo ilimitadamente. Necio.

La Tierra es un ser pensante y contra los disparates que el hombre está cometiendo se ha de ver precisada a reiterar ciclogénesis como las que hemos vivido.

Biquiños

Ástur Hugo Montes Fdez dijo...

No se pueden poner fotografías sin nombrar al autor, aunque sea, como en este caso, sin ningún tipo de ánimo de lucro. La de Viavélez es mía. Lo siento, pero es que al final, el trabajo de uno se convierte en un trabajo como "aparecido de la nada". Además de haber sido copiada de la web de El País, seguramente. Gracias.

o blog de xesús lópez dijo...

Tiene razón. Incluyo ahora su nombre. Salve que prefiera que la omita. Un saludo.

Ástur Hugo Montes Fdez dijo...

Gracias, no es nada personal, ni lo decía con malas intenciones. Te agradezco que pongas el nombre, normalmente la gente hace caso omiso y cree que puede coger las fotos cuando y como quiera, de ahí que de vez en cuando los autores busquemos dónde aparecen nuestras fotos. Por mi parte, encantado de que la hayas seleccionado, es buen síntoma, y que la mantengas con el nombre :) Un saludo ;)

o blog de xesús lópez dijo...

Gracias por tu comprensión. Y un cordial saludo.