A RESILIENCIA

Cando foi do Prestige, o chapapote emporcou gran parte do litoral europeo, especialmente ferida a beiramar galega. Viñeron incluso xentes do Extremo Oriente, que se enfundaron de branco, pra así formaren daquela un especial exército de salvación, plétora de capital social. O artículo d´hoxe vai sobre resiliencia, que no meu dibuxo, pensado como unha instantánea da loita dos voluntarios, quer representare esa capacidade que pode te-lo home prá restauración, en casos como o do Prestige, do equilibrio ecolóxico; prá recuperación tamén do capital social, unha orquesta perfectamente afinada prá salvación. Pero en certos lugares da nosa xeografía (marismas de Lourizán habemus) son os políticos os que non exercitan a resiliencia que debería culminar coa execución de certas sentencias dictadas polo TS, consecuentemente á resiliencia exercitada, vía acción popular, polo colectivo veciñal prá Defensa da Praza dos Praceres e pola asociación ecoloxista Salvemos Pontevedra. Os políticos, sabedores do que fan, manteñen a súa traición. Son pecadores, representantes dun Goberno embridado pola corrupción. 

Pontevedra, 25.11.2013
Entrada n. 1720 do blog
Artículo semanal no Diario de Pontevedra

A resiliencia,

por Xesús López Fernández

            Á fin apareceu “A situación do Mundo 2013”, do World Watch Institute que, anunciada a súa presentación polo mes de Abril, foi editada no pasado mes de Outono. A folla de ruta da nova edición está centrada no tema da sustentabilidade, se ben cuestionada desta volta. ¿Aínda é posible a sustentabilidade? Ese é o debate presentado este ano, contrario, parece, ó que a edición do pasado ano brindaba como unha especie de paradigna, “cara unha prosperidade sustentable”, que realmente non parece estar nada máis que no discurso político, ironizado por algún dos autores do estudio que deron en denominalo como o da “sostenibili-bla-bla-bla”. E sobre a sustentabilidade en España escriben Óscar Carpintero e J. Bellver que no seu capítulo perguntan se aínda é posible a sustentabilidade ambiental da economía española, prá que propoñen un cambio de modelo porque temos crisis no eido económico, sí, pero tamén no ecolóxico e no social, que non parecen asumire a necesaria resiliencia pra afastare os efectos negativos do desenvolvemento pasado, tamén do presente.

            A palabra resiliencia, que os citados autores non citan, pero que acae prá serie de cuestiós que propoñen e aparece no libro non menos de 44 veces, ven do verbo “resilio, resiliri”, saltar cara atrás, rebotar, e ten hoxe variada polisemia, trascendida dos ámbitos da física e da enxeñería ó da psicoloxía, pra defini-la capacidade do ser humán pra se recuperare ou sobrepoñer, ou pra asumire situaciós complicadas. Pero a palabra comézase a usar tamén en campos tan dispares como a ecoloxía, no sentido da capacidade dun ecosistema prá recuperación da súa propia dinámica cando ten sido alterada por causas externas: urbanismo litoral, agresión ó terreo demanial, a construcción de infraestructuras monstruosas, recheos indebidos, contaminación, que tamén afecta á clase política non atenta, a do discurso da “sustentabili-bla-bla-bla”, falta de vigor á hora de asumi-la salvadora resiliencia.

             Si en ecoloxía a palabra ven se-la capacidade das comunidades de soportaren, de adaptárense e de se recuperaren a perturbaciós do medio ambiente adquirindo novas ferramentas; en psicoloxía define a capacidade das persoas ou grupos de se sobrepoñer á dolor emocional pra segui-la súa vida, saíndo ademáis enfortecidos da dita experiencia; en socioloxía é a capacidade dos grupos sociales pra se sobrepoñeren ós resultados adversos, de reconstruiren os seus vincallos internos, de recupera-lo capital social tantas veces analizado por Francis Fukuyama. Tamén na clase empresarial entra a resiliencia como a capacidade do emprendedor pra supera-los atrancos que poidan atrica-lo seu plan de negocios, o seu proiecto a emprendere, etc. I en dereito, a resiliencia ven se-la capacidade das persoas, dentro do marco xeral dos dereitos humáns, de recupera-lo pulso do Estado de dereito, ás veces contrariado, esquizofrénicamente, por actitudes de forza do propio Goberno.    

            Con desemprego rampante e dependencia exterior; cun sector público extremadamente fráxil e sinalado moitas veces como causa primeira dos males da nosa economía; cun benestar deficiente, con gasto social notablemente inferior ó de Alemania, Francia, Suecia ou Dinamarca, reverti-la tendencia negativa denunciada vai requerir grandes esforzos. Cortos en inversión en I+D parece obrigado un esforzo certo, pero pensado sobre todo na finalidade do mesmo máis que no incremento necesario…. As múltiples dimensiós (económica, social, ecolóxica) nas que se manifesta a crisis, a todas luces sistémica, require da actuación en diversas frontes i escalas e pode se-lo comezo dunha arrancada na recuperación ambiental, na medida na que estamos abocados a un cambio de modelo, centrado o futuro nun retorno certo a modelos productivos respetuosos coa ecoloxía, da que o home forma parte. Coas ideas claras poderianse atallar non poucos dos problemas existentes, especialmente no eido da alimentación e da sanidade; coa resiliencia como pauta de actuación.