O LUCRO CESANTE NA RÍA DE PONTEVEDRA

A queren disfrazare de discoteca, pero a pasteira sigue matando a ría co consentemento permanente dos políticos traidores que non entran no tema medioambiental nada máis que pra algún que outro discurso de mentira.  Nos tres partidos representados en Pontevedra.

Pontevedra 6.11.2013
Entrada n. 1716 do blog
Artículo publicado no n.15 da Revista da Asociación de Veciños de San Roque, publicada nos últimos días do pasado mes de Outubro.

 O lucro cesante na ría de Pontevedra,

por Xesús López Fernández

            Poderiamos buscar antecedentes históricos, entrar no testimonio dos estudiosos sobre o que foi a ría de Pontevedra, a riqueza do caladoiro que abranguía o espacio antre a desembocadura do Lérez e as illas de Ons e Onsela, pero este vai ser un simple artículo, unha especie de instantánea do que aquí vai quedando e da riqueza perdida, o lucro cesante que dá título ó presente traballo e que ven sendo o resultado da involución programada talvez dende algús centros de poder que xa non teñen nada que ver coeste mar que hai non poucas xeneraciós conservaba moitas das súas características, era perceptible aínda como ecosistema có que o home convivía, base importante do condumio dunhas cinco mil familias, capital social en estado puro.

            Dun libro de Juan Juega Puig, “El comercio marítimo en Galicia, 1525-1640”, editado pola Facultade de Xeografía e Historia da Universidade de Santiago de Compostela, recollamos, en corto, a mención que fai, no capítulo 5, do Comercio e Pesca na Ría de Pontevedra (5.1. Cercos e Trincados, 5.2. A Coiuntura Pesqueira, 5.3. A comercialización da pesca, 5.4. Cargadores de sardiña).Trátase realmente dun libro enciclopédico, case un libro pra soñar. Citemos, simplemente, que cando se introducen as artes colectivas na ría de Pontevedra, no outono do 1484, a documentación existente recolle tamén a ofensiva legal capitaneada polos arzobispos composteláns, cara reservare prá vila e porto de Pontevedra a totalidade da actividade pesqueira, da salazón e comercial que se desenvolva neste caladoiro, feito éste de monopoliza-la actividade toda da ría en beneficio dun único porto que resulta excepcional. 

            Xa digo, tempos pra soñar, porque a Pontevedra d´hoxe en día pouco ten que ver coa que foi, talvez,  principal porto pesqueiro de Galicia a comezos do século XVI. Podemos incluso decir que con cada nova camada política, a cidade é de cada volta menos mar, máis vila de secano. I esa degración avanza por ambas bandas da ría, traducíndose algunhas das actuaciós (desecación, recheos, actividade industrial que habería que deslocalizar, infraestructuras innecesarias ou a demencial construcción dun polígono industrial no porto de Marín) na morte case final da ría, algo máis grave que o acontecido na bahía de Alxeciras, o depósito de grandes bloques de cemento con “agullas” pra acabare co medio de vida dos mariñeiros daquela costa. E aí sí falou Rajoy de atentado ó medio ambiente, como tamén o señor Arias Cañete, o promotor da nova Lei de Costas que tenta desnaturalizare a do 1988, unha magnífica lei que ademáis contemplaba o litoral como un espacio finito.

            ¿Sería moito pedirlle ó Goberno central un plan de rexeneración da ría toda, a recuperación do litoral? ¿Non están acometendo nos EEUU a recuperación dos Everglades, na Florida? Traballo de rexeneración costosísimo, estou convencido de que aquí resultaría todo máis facedeiro, coa particularidade de que a rexeneración en grandes zonas terían que acometela os xa sentenciados polo TS. A Xusticia xa falou e non deberiamos consentir que nengún grupo de presión siga impoñendo o seu Diktatt, o do seu continuo beneficio, como cando din que, a pesar da crisis, o porto de Marín aumentou a súa actividade un cinco por cen no ano 2012; como cando a fábrica de pasta tamén cifra os seus beneficios ou a venta da enerxía obtida a partir dunha pranta de coxeneración prá que, presuntamente, carece de concesión estatal ou de licencia municipal. Falan dos seus beneficios, pero non tocan o tema do lucro cesante, no que entramos a seguido:

           

            Pode haber nervios en relación co auto do TSXG ordeando a execución da sentencia do TS de retira-los recheos portuarios de Marín, 300000 mt2, unha forma de desnaturaliza-lo medio natural e de arruina-lo capital social con el relacionado. Curiosamente, a alcaldesa de Marín defende os recheos, os empresarios e portavoces da Autoridade Portuaria din que o importante é salva-los postos de traballo que se poidan ter xerado a costa desa actuación criminal, de arruina-la riqueza da ría. Menos mal que os Defensores da Praza dos Praceres mantiveron a súa vontade profética ferreña, o exercicio da acción popular pra acadare, á fin,  unhas sentencias esperanzadoras en relación cos recheos e o ferrocarril que debería levar tempo levantado; en relación tamén con empresas non relacionadas co mar prás que os iluminatti da Autoridade Portuaria arranxaron  solar contra natura. Pero, curiosamente, ninguén da trama portuaria (peores que os xibraltareños) tivo presente a perda da economía real da ría, o lucro cesante do que imos procurare algunha definición i exemplo.

            O lucro cesante é unha forma de dano patrimonial que consiste na perda dunha ganancia lexítima ou dunha utilidade económica, que se tería obtido se a agresión, neste caso medioambiental, non se tivese producido. É, polo tanto, o que se ten deixado de gañar e  se tería gañado de non ter acontecido o dano, os danos na ría de Pontevedra, que podemos contabilizar dend´a desecación das xunqueiras, o urbanismo non pensado, o estreitamento da ría, o asentamento de industrias contaminantes,  recheos, unha edar en principio sentenciada,  etc.  Se falamos do precio do marisco, do peixe, dos moluscos, ó mellor poderiámonos achegar a unha aproximación máis didáctica, porque é sabido que políticos e sindicalistas subvencionados, nas comidas de traballo, presuntamente pican alto e o marisco non pode faltar. ¿Pero qué garantía hai hoxe dunha depuración certa das especies que mal resisten e que, no caso de Pontevedra, poden ser portadoras de dioxinas ou  mercurio, ou mesmo hai tempo que desapareceron? 

            É que hai cousas ás que lle perdémo-la perspectiva co paso do tempo. Pero uns traballos do xa citado Juan Juega Puig, publicados no Faro de Vigo, válennos pra comprendere a que foi a nosa realidade, a fartura do noso mar. Así, o 31.12.2012 publicaba un traballo titulado “Una delicatessen: ostras en escabeche”, das que a familia real era, no século XVII, unha das demandantes deste exquisito prato saído das Rías Baixas. ¡Si aquí había ostras incluso por riba da ponte de Burgo! Os bancos de Ponte de Santo Paio e Redondela, pola extracción masiva, foron sometidos a control, non fose que non se puidera atende-la demanda real. O artículo é longo, e o home tratou outros temas en traballos posteriores como “Las cuaresmas y vigilias, tiempo de sardinas”, que vai da abondancia de sardiñas da nosa ría, falta hoxe tanto das setembriñas, propias pra arencare, como das de inverno, etc. Outro estudio vai das artes de pesca que precederon á mecanización, ilustrado cunha fotografía de comezos do século XX, na que se aprecia a descarga de numerosas banastas cheas de croques ou ameixas, un dos lucros cesantes desta hora,  no peirao de Carrascal. E poderiamos seguir cos cercos, entalladas ou camboas, artes prá captura de peixes.

            A retirada dos recheos portuarios sentenciados é posible, case fácil, valéndonos da avenida de Marín hai pouco mellorada por Ana Pastor en servicio da Autoridade Portaria. Por ela poderíanse retira-los os recheos, mesmo os de Ence, con destino, talvez, á “reposición” de tantísimo monte desnaturalizado por sobreabuso de canteiras. Maxino caravanas de camiós de gran tonelaxe.  A riqueza apuntada polo amigo Juega, o lucro cesante desta ría, sería recuperable, pensando tamén na rexeneración das xunqueiras. Se os mariscos e moluscos acadan un sobreprecio nos restoráns de elite, as Rías Baixas, coidadas, poderían sere a gran factoría, ó tempo de marcaren o rumbo cara unha nova economía, coa Natureza como gran productora. A ver se co tema de Xibraltar o Goberno da nación vólvese máis sensible e dá orde de executa-las sentencias firmes existentes, porque o aquí acontecido parece máis grave que o acontecido en Xibraltar.  

6.11.2013.Addenda ó traballo publicado: Como remate final da retirada dos recheos poderiase recoller, como unha alfombra, a propia autovía de Marín, en definitiva un recheo máis no demanio, ocupación deshonesta do mar.