Postal de hai máis de cen anos, na que se aprecia a invasión do mar. Santa María, hoxe case desaparecida pola cortina de edificios construídos nalgún caso sobre terreos que foron dominio do mar, tiña daquela un protagonismo real, como dona da paisaxe.
Nova invasión da ría con motivo da absurda construcción da nova ponte d´As Correntes. -
Pontevedra, 31.01.2011
-
Entrada n. 1399 do blog
-
Artículo semanal
-
O Lérez que morre,
por Xesús López Fernández-
por Xesús López Fernández-
O Lérez volve ser noticia. Non porque se teña tomado algunha sabia decisión prá súa recuperación, máis alá dalgún falaz discurso; sí porque de cada volta están a lle negaren máis protagonismo, xa case convertido en canal sen fondura. Daquí a pouco non vai ser posible unha navegación mínima polas súas augas. Neste sentido denunciaba hai escasos días o presidente do Club Naval a colmatación do cauce, a perda de calado, de cómo os pantaláns están xa case sobre terra. A construcción da nova ponte d´As Correntes pode ter tamén unha certa culpa na perda de entidade do noso río, tan lonxe da descripción que del fai Prudencio Landín Tobío, en “De mi viejo carnet”. O Lérez, que nalgún tempo era unha referencia obrigada, un espacio pra lle mostrare ós visitantes ilustres que aquí viñan e dos que cita non poucos; pero fai un aparte coas xiras de Echegaray, no 1888, e a de Canalejas, no 1907, que deixaron unha lembranza inesquecible; que aquelas figuras evocaban esas xiras como relembro inmorrente. O que morre, cada día un pouco máis, é o Lérez.
Nun traballo aparecido no Faro de Vigo [29.01.2011], Susana Regueira fai historia da degradación do río, arrancando cunha cita de Sarmiento, que decía que a ría bañaba a muralla toda. Río sempre novo e sempre o mesmo, pero non así as súas fermosas xunqueiras, destroídas ou cando menos arrasadas en escaso medio século pola presencia de fábricas, zonas escolares e discutibles equipamentos públicos. Patrimonio sepultado que era, ademáis, o que marcaba o calado do río-ría. Pero non houbo sensibilidade ambientalista, como sigue sen habela aínda que se chegue falar dunha cativa recuperación do Lérez. Non. O río foi estreitado, convertidos incluso en solares algús espacios nos que xogaban as augas do río e da ría, porque na zona das xunqueiras, zona intermareal, tiña un maior protagonismo o mar, ata que, coa desecación desos espacios, foille vetado o traballo rexenerador: xunqueira d´Alba, xunqueiras do Lérez, das que queda como algo residual a Illa das Esculturas.
Di algo Susana Regueira que me gusta, i é cando comenta que se o río Lérez arrasase mañán coa zona das Corbaceiras, alguén botaría man do adxetivo “violento” pra se referire ó río, pero nadie apunta ós violentos que estreitaron o río e o contaminaron e que, desta volta, ameazan coa construcción de novos encoros pra redondearen o erro, o crime de lesa natureza aquí cometido, do que ilustran fotografías históricas. Nalgunhas delas aprécianse as xunqueiras en toda a súa amplitude, e algús desos espacios terían unha relativa recuperación si houbese vontade de asumi-lo ambientalismo Ramsar como disciplina, algo de libro. O mapa de Coello, ano 1856, mostra a ría bañando as vivendas das Moureiras e San Roque e só na marxe esquerda da ponte do Burgo aparecían peiraos que servían de embarcadeiros. As Moureiras tiveron importancia como porto [un dos máis famosos da antigüedade, o maior de Galicia, que inda conservaba dezasete peiraos] e a eso fai mención a Reina Gobernadora cando lle outorga a Pontevedra o título de cidade.
Pensar que o problema do calado se vai resolvere por medio do dragado parece dun optimismo doudo. Habería que repoñe-lo cauce natural do río pra que as xunqueiras compriran a súa misión rexeneradora de vida e da dinámica das mareas. Coa línea de construcciós sobre a propia ribeira, coa imprantación de industrias contaminantes, cos recheos excesivos, o Lérez ten alteradas un 30,50% das súas marxes e o 41% do curso está moi modificado; as agresivas actuaciós no porto de Marín alteraron o 22% da banda do mar. Algús estiman como posible a venganza do río-ría polo mal facer co que aquí se ten actuado. E a Administración vai lenta en executar sentencias, como sabemos. O día no que se decida a executalas terá, posiblemente, xogado a carta da rexeneración. Mentres non-o faga, o Lérez morre. .
