DESACELERACIÓN E PROGRESO XENUÍNO [31.03.2008]

Dous tempos nas Marismas de Lourizán. Arriba: O ecosistema intacto, cunha capacidade de producción insólita; abaixo: o ecosistema destroído pola contaminación industrial e pola inserida por medio da edar, delito compartido polas tres Administraciós. Despois de anos consentindo o marisqueo da contaminación no tremedal farto de mercurio e dioxinas, chegou a hora da case total morte da zona. Dibuxo de Xesús López.

As perdas rexistradas polos sistemas ecolóxicos da Costa da Morte a causa do Prestige non foron tomadas en conta á hora de confecciona-lo PIB. Dibuxo titulado "marea negra, marea branca", abstracto, en relación con aquela catástrofe. Autor, Xesús López.

Pontevedra, 31.03.2008

Entrada n. 462 do blog.

Este ven sendo o terceiro artículo semanal que veño adicando ó tema da sustentabilidade, definindo tamén, ó abeiro da doutrina do Wordwatch Institute, a falacia do PIB como pedra filosofal do crecemento económico. En España, ese concepto da macroeconomía estivo basado, nos últimos anos, na economía do ladrillo do pensamento único, que agora está a reventar.

Desaceleración e Progreso Xenuíno [31.03.2008],
por Xesús López Fernández

Resulta que sí, que a desaceleración económica está aí. Realmente estaba xa connosco dende hai máis dun ano, algo que dalgún xeito intentaron solapar con mensaxes non libres dunha certa prepotencia: negando datos, falando dun PIB irreal, afirmando que, en todo caso, podería haber problemas de incidencia puntual, pero superables por medio dos oportunos reaxustes. Mais agora acaban de concretarse cifras que, según os analistas, son indicadores de que teremos crisis pra longo, que a perda de emprego pode, talvez, acada-los 750000 postos de traballo no sector da construcción, en dous anos. Simplemente e no sector de vivenda, por cada unha que se deixe de construire, estímase a perda dun posto e medio de traballo. A noticia de que no mes de xaneiro reduceuse a construcción de vivendas novas nun 50% confirma brutalmente a tendencia á baixa que no 2007 foi dun 24,40%. Son novas destos días, como a de que o superávit do Estado cae un 27% ata febreiro pola crisis inmobiliaria, os ingresos por IVA baixan un 10% e o gasto público sobe un 17,2%.

Pero é que a desaceleración non só depende do mercado do ladrillo, pois tamén afecta á creación de novas sociedades. Así, no 2007 constituíronse 6000 empresas menos que no ano anterior, o primeiro descenso anual deste indicador na presente década. Mentres os promotores prevén unha baixada do precio da vivenda do 8% este ano, algún empresario, ante a desaceleración declarada, comezou a promove-la venta de vivendas por medio de subastas á baixa, chegando a materializarse operaciós, por esta vía, cun 30% de desconto sobre o precio de mercado. E agora xa se fala dun PIB pra este ano que pode andar por un 2,50%, lonxe do 3,10% que non hai moito manexaba o señor Solbes. E a un maior PIB, máis benestar individual, en función da renta “per cápita”, que “grosso modo”, sería o resultado de dividir o producto estatal polo número de habitantes. Pero, según citamos nun traballo anterior, o PIB non considera unha serie de datos como: a depreciación do capital, a contaminación ambiental, a desigual distribución do ingreso, actividades productivas que afectan ó benestar pero non xeran transacciós --os traballos das ONGs ou das amas de casa--, etc.

A moderna economía válese dun novo indicador, o IPX --ou IPG--, Indicador do Progreso Xenuíno, deseñado pra medi-lo benestar sustentable, en sustitución do PIB como criterio de evaluación do progreso económico, pra valorar así as actividades non contabilizadas polo mercado pero que representan un beneficio real prós individuos e as familias. E a contabilidade do IPX dos Estados Unidos e outros países evidencia un abismo crecente co PIB a partir da década do 1970. Os economistas, según informa o Worldwatch Institute, chaman a esta diverxencia o “efecto umbral” que implica que a partir de certos costes ecolóxicos sobardan os seus beneficios de carácter ambiental. Teñamos presente o estudio dunha organización americá, Redifining Progress, que ten desagregado o IPX do seu país no ano 2004. Daquela, o IPX norteamericán sería de 4,4 billóns de dólares, comparado con un PIB duns 10,8 billóns, o que representa que máis da mitade da actividade useña daquel ano foi insustentable e non contribueu a un verdadeiro progreso.

Estamos nun momento crítico. Partimos dunha situación de depresión longa, apantallada pola euforia do ladrillo, riqueza dalgús, hipotecas vitalicias de moitos. A ver qué grupo leva ó Congreso a información sobre o crecemento económico en base ó IPX. Un cambio de política económica podería supór a fin da probeza en sectores amplios. Todos percibimos a sobida imparable dos precios, e os políticos tamén, aínda que, por “extrañas” razós, sigan abonando o mundo do ladrillo. ¿Non se sobiron o pasado ano 15000 euros os altos cargos, aquí, en Galicia? ¡Probiños!. Pra eles e pra este momento vale o chiste acedo, de Caín, en La Razón do 29.3, no que tres persoaxes inidentificables comentan: “Los políticos controlamos más eficazmente nuestras tasas de desempleo que el proletariado las suyas, Sí.”. Ese parece o seu gran pacto de Estado mentres os mileuristas dependen, case sempre, da renovación dun contrato precario. Prós políticos non hai desaceleración. Non lles afecta.

Nota.-Os persoaxes do chiste de Caín, aínda que diferentes, parecen estare nunha mesma comuna de intereses, pensamento único, partido único.... Algo así. ¿As elecciós? Unha actuación hipócrita orquestada polos lobbies, polos que mandan.