George Steiner (foto de El País), do que Xesús López é un modesto e fervoroso lector. Steiner é o actual Erasmo da cultura occidental.
A Coruxa, a Razón, que vai voar pra inventaria-lo que aínda poida quedar do naufraxio no que nos afogamos, agredida a nosa cultura, a natureza, os patrimonios históricos e artísticos, etc. ... -
Pontevedra, 31.05.2009
-
Entrada n. 965 do blog
-
Artículo semanal do 1.06.2009
--
Tempo de inventarios,
por Xesús López Fernández
por Xesús López Fernández
-
Non-os quedan máis comezos. Esa é a afirmación que George Steiner fai na arrancada do seu libro “Gramáticas da Creación”. A palabra latina “incipit” sobrevive na nosa xa cansa e chea de póo “incipiente”. E a primeira significa comezo e primacía, daquela que o escriba medieval marque o capítulo novo cunha maiúscula iluminada, remuíño de dourado e carmesín, un tanto adaptado á máxima de Platón de que a orixe era o máis excelso, nas cousas da natureza como do humán. Hoxe, non obstante, os cambios de percepción e medos en Occidente pertencen máis ó mediodía e ó lusco-fusco, ó que Kierkegaard chamou “as feridas da negatividade”. Na cultura occidental ten habido moitas veces a sensación de estarmos abocados a unha fin próxima, de que incluso o recén nacido poida ser dabondo vello como pra morrere. Sentímonos como se chegaramos xa tarde, incapaces pra salva-la cultura da situación de entropismo, de descomposición, ou simplemente da actuación dos novos bárbaros.
Dúas guerras mundiales demostraron que as culturas poden morrer, según Paul Valèry. I esta descoberta, reitera George Steiner, marca unha profunda angustia, tempo de inventarios. A coruxa de Atenea/Minerva, símbolo do saber, é recuperada por Hegel como emblema da Filosofía. E dela afirma que “só voa cando chega o ocaso”. Tempo cheo de contradicciós, sen posibles novos comezos, sóo pra recontar e inventariar, porque a memoria debe ser documentada e almacenada antes de se facer tarde en demasía prá súa conservación. Pero é que a palabra, escrita ou impresa, ten revelado ser efímera, porque a inmensa maioría dos libros e textos do mundo antiguo desapareceron. Cita Steiner varios exempros, como o caso dun barco afundido cando xa avistaba a Venecia do seu destino. Con el desapareceron pra sempre os clásicos da literatura e da filosofía rescatados do saqueo de Constantinopla.
Ou o caso do incendio da Biblioteca de Alexandría, no 642 a. de C., ou no 1992 a de Sarajevo, como mostra da barbarie que ten destroído manuscritos endexamáis editados ou reproducidos e numerosos incunables nunca reimpresos. Pero que a “coruxa de Hegel” estea actualmente a desenvolver un xigantesco traballo de almacenamento ou de creación de novos zigurats prá salvación de tantísimas culturas, produce unha certa sensación de impotencia. Téñase presente que dende a escritura en arxila i en caracteres cuneiformes do poema de Gilgamesh, en Sumer, ata os nosos días, pasaron uns 5000 anos da historia da Humanidade na que a oralidade, presente aínda hoxe en moitas tribus do ancho mundo, cobre moito máis tempo.
A edición de libros e outros documentos, a máis exponencialmente, é xa imposible de inventaria-la producción existente, ademáis da que vai conformando a súa presencia no ciberespacio. Por eso cabe dubidar se os esforzos dos que fala Steiner [a obra citada está editada, en España, no 2002] van ser realmente útiles: a nova British Library, que vai acoller dezasete millós de libros; a François Mitterrand, en París, con máis de doce millós de volumes situados nun depósito de 420 kilómetros que se pode desprazar, si se quer, sobre oito kilómetros de cintas transportadoras e que está preparada pra acollere cada ano a dous millós e medio de lectores e catalogare duascentas mil novas adquisiciós. Nada en comparanza coa Biblioteca do Congreso de Washington, que sobrepasa os trinta millós de libros, oitenta millós de artículos, separatas e folletos en 850 kilómetros de almacenaxe. Con 4500 empregados e unha constelación de salas intermedias, teñen que faceren fronte á catalogación de 7000 novas adquisiciós diarias, cun presuposto anual que sobarda os 400 millós de dólares. O inventario faise complexo, porque tamén entra aquí o Big-Ban das novas tecnoloxías, configúrase unha especie de “biorreactor”, xerador dun seu dinamismo inercial, que mesmo fai supoñer que o inventario do saber que “fai a coruxa”, a razón, resulta corto. E que o escriba medieval mire pra nós con desprecio.
Non-os quedan máis comezos. Esa é a afirmación que George Steiner fai na arrancada do seu libro “Gramáticas da Creación”. A palabra latina “incipit” sobrevive na nosa xa cansa e chea de póo “incipiente”. E a primeira significa comezo e primacía, daquela que o escriba medieval marque o capítulo novo cunha maiúscula iluminada, remuíño de dourado e carmesín, un tanto adaptado á máxima de Platón de que a orixe era o máis excelso, nas cousas da natureza como do humán. Hoxe, non obstante, os cambios de percepción e medos en Occidente pertencen máis ó mediodía e ó lusco-fusco, ó que Kierkegaard chamou “as feridas da negatividade”. Na cultura occidental ten habido moitas veces a sensación de estarmos abocados a unha fin próxima, de que incluso o recén nacido poida ser dabondo vello como pra morrere. Sentímonos como se chegaramos xa tarde, incapaces pra salva-la cultura da situación de entropismo, de descomposición, ou simplemente da actuación dos novos bárbaros.
Dúas guerras mundiales demostraron que as culturas poden morrer, según Paul Valèry. I esta descoberta, reitera George Steiner, marca unha profunda angustia, tempo de inventarios. A coruxa de Atenea/Minerva, símbolo do saber, é recuperada por Hegel como emblema da Filosofía. E dela afirma que “só voa cando chega o ocaso”. Tempo cheo de contradicciós, sen posibles novos comezos, sóo pra recontar e inventariar, porque a memoria debe ser documentada e almacenada antes de se facer tarde en demasía prá súa conservación. Pero é que a palabra, escrita ou impresa, ten revelado ser efímera, porque a inmensa maioría dos libros e textos do mundo antiguo desapareceron. Cita Steiner varios exempros, como o caso dun barco afundido cando xa avistaba a Venecia do seu destino. Con el desapareceron pra sempre os clásicos da literatura e da filosofía rescatados do saqueo de Constantinopla.
Ou o caso do incendio da Biblioteca de Alexandría, no 642 a. de C., ou no 1992 a de Sarajevo, como mostra da barbarie que ten destroído manuscritos endexamáis editados ou reproducidos e numerosos incunables nunca reimpresos. Pero que a “coruxa de Hegel” estea actualmente a desenvolver un xigantesco traballo de almacenamento ou de creación de novos zigurats prá salvación de tantísimas culturas, produce unha certa sensación de impotencia. Téñase presente que dende a escritura en arxila i en caracteres cuneiformes do poema de Gilgamesh, en Sumer, ata os nosos días, pasaron uns 5000 anos da historia da Humanidade na que a oralidade, presente aínda hoxe en moitas tribus do ancho mundo, cobre moito máis tempo.
A edición de libros e outros documentos, a máis exponencialmente, é xa imposible de inventaria-la producción existente, ademáis da que vai conformando a súa presencia no ciberespacio. Por eso cabe dubidar se os esforzos dos que fala Steiner [a obra citada está editada, en España, no 2002] van ser realmente útiles: a nova British Library, que vai acoller dezasete millós de libros; a François Mitterrand, en París, con máis de doce millós de volumes situados nun depósito de 420 kilómetros que se pode desprazar, si se quer, sobre oito kilómetros de cintas transportadoras e que está preparada pra acollere cada ano a dous millós e medio de lectores e catalogare duascentas mil novas adquisiciós. Nada en comparanza coa Biblioteca do Congreso de Washington, que sobrepasa os trinta millós de libros, oitenta millós de artículos, separatas e folletos en 850 kilómetros de almacenaxe. Con 4500 empregados e unha constelación de salas intermedias, teñen que faceren fronte á catalogación de 7000 novas adquisiciós diarias, cun presuposto anual que sobarda os 400 millós de dólares. O inventario faise complexo, porque tamén entra aquí o Big-Ban das novas tecnoloxías, configúrase unha especie de “biorreactor”, xerador dun seu dinamismo inercial, que mesmo fai supoñer que o inventario do saber que “fai a coruxa”, a razón, resulta corto. E que o escriba medieval mire pra nós con desprecio.
1 comentario:
Pásate por mi blog que tienes premio.
Saludos.
Publicar un comentario