¿TEMOS FUTURO? [26.11.1999]

A normativa que non vai e que, pouco a pouco, está a acabar co noso principal signo de identidade, co idioma de Rosalía, de Curros, de Risco, e do pobo que fixo a súa centilela milenaria, agora anoxada polos políticos de toda caste.

Pontevedra, 30.1.2008

Entrada n. 21 do blog. Os "sabios de Grecia" da RAG acaban de canonizar "greleiro", cultivador de grelos, como palabra a entrar no noso diccionario. Non entendo que, mentres tanto, moitas palabras que estaban nos vellos diccionarios pasan ó depósito das prohibiciós. Nada hai que cambiar do vello artículo hoxe inserido, se acaso amplifica-la protesta cunha crítica aceda das normas estalinistas embuchadas pola RAG, as chamadas "normas da concordia", das que existen varias críticas ó longo deste blog que hoxe chega á entrada n. 421, como queda dito.

¿TEMOS FUTURO? [26.11.1999],
por Xesús López Fernández

Últimamente téñense producido algunhas declaraciós en relación coa necesaria normalización e oficiliación do galego, o que me parece ben sempre que se actúe con intelixencia, afirmando o uso do galego-galego e non o do galego-outracousa. Porque somos moitos os cidadáns que nos sentimos traicionados dende diversos púlpitos, incluso dende o propio Diccionario da Real Academia Galega que inclúe soamente unhas 25.000 entradas --case o dobre das do diccionario anterior— e limita as definiciós ás verbas que recolle. Son moitas as que quedan fóra desa “cesta”, ora por dialectalismos ora por seren términos espurios, palabra esta última que o diccionario non recolle aínda que aparece na introducción; calificativo que coido podemos aplicar a moitas das súas palabras, en claro divorcio con moitísimas que sí están no galego coloquial. Fan un claro desprecio –por omisión-- dos glosarios de campo, da riqueza que os mesmos supoñen. E as normas quédanse cortas.

Os que aprenderon galego antes das normas porque a língua estaba presente –soa ou compartindo espacio con outras— no magma auroral que antecede á fala racional, ós idiomas xa claramente decantados como ríos singulares como tamén os que o aprenderon xa adultos, de xeito cabal, atópanse agora coa existencia de neofalantes que dubido teñan a capacidade de soñar na especie de língua-xerga na que mal expresan as súas ideas, especie de chapoteo nun léxico corto, consecuencia da falta dunha gramática de futuro.....Non sei, mal van as cousas, por eso me reboto contra un diccionario capado, que non inclúe palabras como bídalo, conocer, lomeada, e un longuísimo etcétera. ¿ Por qué non bídalo, tan próxima ó latín bétula, palabra viva que significa bidueira, bidueiro, bido? ¿Por qué non conocer se é a única forma popular existente? ¿Por qué non lomeada, alcume, presente na obra de Rosalía, viva ó longo do Ulla e nas terras de Lalín? Alomear, poñer un alcume, unha lomeada. Poderíamos seguir con exemplos sen fin.

Asumo as normas --que coido de urxente rectificación-- pero eludo moitas das cousas nelas previstas botando man de formas perifrásticas en evitación do uso da forma plural en ais, eis, ois, uis, que coido son un mal sinapismo ante soluciós que tiña o idioma popular: animás/les, etc. E fuxo do uso de verbas como hepatite, bronquite, tuberculose, análise –espurias, nas que chapotean os neofalantes— e que un académico da Galega, nun momento de sinceridade, reconocía que foran incluídas coa arela de achegar o galego ó portugués. Disparate, en fín, no que nunca se debera ter caído, porque a nosa língua –próxima ó portugués, próxima tamén ó castelán-- é a nosa fronteira, ten unha clara persoalidade e riqueza e non debemos facer raros experimentos, atentados en contra da nosa identidade.

Benvido de todo-los xeitos o esforzo oficializador. Estas non son nada máis –outra vez— que unhas opiniós de urxencia. Coido queda tempo pra tornar ó tema e insistimos agora na necesidade de pensar en clave de futuro. Aínda que idioma de minorías teremos que ir con moitísimo coidado, evita-lo artificio na fala. Hai que poñer en marcha mecanismos de restitución lonxe de arelas interpretativas e anexionantes doutra realidade coa que non cabe xa un criterio de clara reciprocidade. Coa que non hai xa futuro común. Eso pasou.