CONTRADICCIÓS NA REPOBOACIÓN

Outra paisaxe é posible no monte galego. Máis riqueza, máis turismo, que non morran máis aldeas. Fotografía do autor en Moldes, Boborás, Ourense. A igrexa ten, sobre o campanario, unha cruz celta.

Pontevedra, 24.10.2007

Na prensa d´hoxe dan a nova de que as comunidades de montes de Pontevedra propóñense erradica-lo eucalipto nun espacio de mil hectáreas. Sobre a idea desa erradicación trataba xa o traballo agora reproducido, do ano 2002, así como do fracaso da loita biolóxica contra o gonipterus e a posta en escea da fumigación con plaguicidas de cadea longa, letales prás abellas. E peligrosos prós humáns.

Contradicciós na repoboación [2.11.2002],
por Xesús López Fernández

Hai xa tempo que foi denunciado o feito de que a unha maior repoboación forestal correspondera máis e máis emigración. Os montes foron ocupados e privadas así moitas aldeas do uso tradicional dos mesmos, algo que habería que ter en conta agora, cando a Xunta fala da posibilidade de recuperar 261 núcleos de poboación que se quedaron sen xente. ¿Quén se vai asentar agora nesas aldeas e con qué soporte económico, agrogandeiro, agroforestal? A economía campesiña fora de sempre un sistema dentro do sistema, que se sostiña a sí mesma sustentablemente. Pero son xa moitas as zonas coa clase labrega desaparecida, perdída-las raíces, reubicados nas cidades algús emigrantes retornados, daquela emigración forzada pra, coas súas remesas de cartos, financia-los plans de desenvolvemento industrial. O amor á aldea, á súa cultura, está perdido en moitos dos nosos sectores. Os que pola vía da reconversión gandeira resistiron están a seren cada vez máis presionados.

Aínda existen prados –que alegran e dan máis luz á nosa paisaxe--, pero poden nalgús casos estaren a punto de desaparecer, porque as súas lindes correspóndense con masas espesas de eucaliptos colonizadores que só entendemos sobre a base dunha total irracionalidade reforestadora, monoespecífica, á marxe da biodiversidade desexada, que converten a nosa xeografía, nas zonas por eles ocupadas, en espacio monocromático. E por se fora pouco, cada vez aparecen máis fincas abandonadas reconvertidas á cousa eucalipteira. ¿E non se poderían usar esos terreos prá outra fin? Porque se falamos da reconversión do eucalipto a papel tisú, tamén poderiamos falar da reconversión da cerdeira brava ou da nogueira híbrida en mobles de estilo, algo sabido e que tiña stand en Forestalia, como tamén un viveiro de Esgos que promove a prantación, antre outras coníferas, do piñeiro de Oregón, madeira de gran calidade, outra forma de poñe-los nosos montes en valor.

Hai cousa de dous meses que os representantes das comunidades de montes pontevedresas fixeron pública a súa intención de erradica-lo eucalipto no prazo de vinte anos e de lle dar outra orientación á repoboación, con criterio de prima-la variedade. Lémbrese aquí tamén a proposta de Miguel Cortizo, parlamentario socialista, de elimina-lo eucalipto de Galicia nun prazo de 50 anos. Son medidas que deberían ser consensuadas nun momento no que queremos salientar certos valores paisaxísticos cara ó turismo. A recuperación do litoral da que falou Fraga hai escasos días n´O Grove sería así máis facedeira, sen caer na contradicción, na alienación do que propoñen sen razón certos “axentes sociales”. Que a Xunta estea traballando na reconversión hoteleira dalgúns conventos –San Clodio, San Estevo de Ribas do Sil, San Vicente do Pino— é importante; decidirse pola recuperación dalgún que outro espacio natural é a súa asignatura pendente, en contra do prometido.

Quero incluir aquí unha pequena noticia sobre a demostración de fumigación que, ó abeiro de Forestalia, fixeron na zona de Combarro con avioneta controlada con mando a distancia. Parece que a “anaphens nitens” que ía acabar co “gonipterus” non pode coa plaga. E non se lles ocorre mellor cousa que botar man dun insecticida, o flufenoxurón, que non ten efectos tóxicos sobre humáns. Eso é o que din, como se fora unha cousa portentosa, como o DDT hoxe prohibido. Como el, resulta que non é biodegradable, que sí é extremadamente tóxico pra algús grupos de invertebrados acuáticos e co que, cando se manexa, hai que ter coidado: “Evita-lo contacto cos ollos, pel, boca e nariz. Se a roupa se contamina é preciso quitala e lava-la pel afectada con auga e xabrón. Lavar toda-las partes expostas antes de comer, beber ou ir ó baño. Despois do traballo cámbiese a roupa e dúchese”. Hai peligro. Todo pode ser cuestión de dosis como no caso do gas usado polos rusos. As aldeas cercadas por eucaliptos poden tamén, dende agora, vivir situaciós de verdadeiro risco.